Jarząb pospolity (Sorbus aucuapria) oraz jarząb szwedzki (Sorbus intermedia) to dwa gatunki roślin występujące w zależności od warunków glebowych i klimatycznych pod postacią krzewu lub drzewa, będące przedstawicielami rodziny różowatych (Rosaceae). Obecnie gatunki te występują powszechnie w Europie, południowo-zachodniej Azji oraz basenie Morza Bałtyckiego. Na terenie Polski, jarzębina jest najpospolitszym gatunkiem z rodzaju Sorbus, natomiast jarząb szwedzki jest rośliną objętą ochroną gatunkową. Ze względu na obecność różnorodnych grup związków aktywnie czynnych mają szereg właściwości leczniczych mających korzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu ludzkiego oraz są poddawane intensywnym badaniom w ośrodkach naukowych. Celem pracy była porównawcza analiza jakościowa oraz ilościowa wybranych związków flawonoidowych i fenolokwasów występujących w owocach Sorbus aucuparia oraz Sorbus intermedia. Zebrany materiał wysuszono w temperaturze pokojowej, rozdrobniono i poddano różnym procesom ekstrakcji (klasycznej, ultradźwiękowej oraz w aparacie Soxhleta) przy użyciu metanolu w celu optymalizacji oraz porównania tych metod. Stwierdzono, że najlepszymi wynikami charakteryzowała się metoda ekstrakcji klasycznej 3 x 120 min. Otrzymane wyciągi poddano dalszym analizom za pomocą metody wysokosprawnej chromatografii cieczowej HPLC, która pozwoliła na oznaczenie zawartości flawonoidów tj. rutozyd, robinina oraz fenolokwasów – kwasu chlorogenowego. W kolejnym etapie badań uzyskane ekstrakty poddano badaniom pod kątem własności antyoksydacyjnych metodą FRAP oraz całkowitej zawartości polifenoli metodą z użyciem odczynnika Folin-Ciocalteau’a. Uzyskane wyniki pozwoliły na wykazanie współzależności istniejącej między zawartością polifenoli oraz aktywnością przeciwutleniającą. Największą ilość związków polifenolowych wykazano w próbkach otrzymanych za pomocą metody ekstrakcji klasycznej. Na podstawie powyższych badań wykazano również wpływ długości suszenia owoców Sorbus aucuparia oraz Sorbus intermedia na obniżanie się własności antyoksydacyjnych badanych gatunków.

Mountain ash (Sorbus aucuparia) and Swedish whitebeam (Sorbus intermedia) are two species of plants which, depending on soil and climatic conditions, may grow in the form of a bush or tree. They are representatives of the rose family (Rosaceae), common in Europe, Southeast Asia and the Baltic Sea. On Polish territory, rowan is the most common species of the genus Sorbus, Swedish whitebeam is a protected species. Due to the presence of various groups of active compounds, these plants reveal a number of medicinal properties having a beneficial effect on the functioning of the human body and are subjected to intensive research in scientific centers. The purpose of the research was qualitative and quantitative comparative analysis of the selected flavonoids and phenolic acids in fruits of Sorbus aucuparia and Sorbus intermedia. The dried collected material was subjected to different extraction processes (classic, ultrasonic and Soxhlet) with methanol, which was to compare these methods. The best effect was achieved by the classic method of extraction 3 x 120 min. Extracts were further analyzed by the method of high performance liquid chromatography, which allowed for the determination of the content of rutoside, robinin and chlorogenic acid. In the next stage of the research the obtained extracts were tested for antioxidant properties by FRAP and the total polyphenol content by using Folin-Ciocalteau'a reagent. The results showed a correlation between the content of polyphenols and antioxidant activity. The highest amount of polyphenolic compounds were found in the samples obtained by classical method of extraction.