Tlenek węgla(II) (CO) jest znany głównie ze swoich toksycznych właściwości - narażenie na jego działanie prowadzi do wystąpienia hipoksji zarówno na poziomie tkankowym jak i komórkowym. Z kolei endogenny tlenek węgla(II), jeden z produktów enzymatycznego rozkładu hemu, wykazuje działanie głównie przeciwzapalne co sugeruje, że CO może być traktowany jako związek o potencjalnym działaniu terapeutycznym. Celem niniejszej pracy była ocena wpływu CO na układ nerwowy i immunologiczny. Zbadano poziom białka tau i S100B, aby ocenić ich przydatność diagnostyczną jako biomarkerów w ocenie możliwych uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego (OUN) powstałych w skutek działania tego ksenobiotyku. Ponadto przeprowadzono oznaczenia poziomów trzech cytokin prozapalnych (TNF-α, IL-1β, IL-6) celem oszacowania wpływu egzogennego CO na układ immunologiczny. Oznaczenia wykonano przy zastosowaniu testów immunoenzymatycznych ELISA z detekcją spektrofotometryczną. W badaniach wykorzystano surowicę pacjentów Oddziału Toksykologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie (n=91) hospitalizowanych z powodu zatrucia CO, a uzyskane wyniki porównano z grupą kontrolną (n=6). Do oceny stopnia narażenia posłużono się poziomem karboksyhemoglobiny (COHB). Średnie stężenie COHb w krwi pacjentów Oddziału wynosiło 14,8 ± 8,9 %.Stężenie białka S100B i IL-6 okazało się być na normalnym poziomie, zaś w przypadku białka Tau oraz TNF-α odnotowano wzrost jego stężenia u grupy badanej. IL-1β była nieobecna w surowicy wszystkich osób objętych badaniem. Posługując się współczynnikiem korelacji rang Spearmana (p < 0,05) nie stwierdzono korelacji stężeń wyżej wymienionych białek ze stężeniem karboksyhemoglobiny we krwi zatrutych. W oparciu o uzyskane wyniki oraz dane literaturowe stwierdzono, iż białko Tau oraz TNF-α wydają się być obiecującymi biomarkerami wpływu tlenku węgla(II) na układ nerwowy i immunologiczny.

Carbon monoxide (CO) is mainly known for its toxic properties - exposure ultimately leads to both tissue and cellular hypoxia. On the other hand, endogenous CO (produced in humans mainly by the catabolism of heme by heme-oxygenase) has mainly anti-inflammatory properties, which suggest that carbon monoxide can be a potential therapeutic agent.The aim of this study was to evaluate the effect of CO on the nervous and immune system. Level of tau and S100B protein was determined, to assess their suitability as diagnostic biomarkers in the evaluation of possible damage to the central nervous system (CNS) caused by the action of this xenobiotic. In addition, a determination of the levels of three pro-inflammatory cytokines (TNF-α, IL-1β, IL-6) was performed to estimate the impact of exogenous CO on the immune system. The level of selected proteins was measured by a commercially available enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA). Study was performed on serum samples collected from patients hospitalized due to exposure to CO (n = 91), and the results were compared with a control group (n = 6). The level of carboxyhemoglobin (COHb) was used to assess the degree of exposure. The mean COHb level in the blood of CO-poisoned was 14.8 ± 8.9 %.The concentration of S100B protein and IL-6 was at the normal level. CO-poisoned patients had an elevated level of Tau protein and TNF-α. IL-1β was not present in the serum of both groups. Spearman's rank correlation coefficient (p < 0.05) showed that there was no correlation between the level of the mentioned proteins in the serum and level of carboxyhemoglobin in the blood of poisoned.Based on the obtained results and literature data, it was found that Tau protein and TNF-α appear to be promising biomarkers of condition of the nervous and immune system after CO exposure.