Niniejsza praca przedstawia badania dotyczące radzenia sobie ze stresem, poczucia koherencji oraz wymiarów potrzeby poznawczego domknięcia – zdecydowania i nietolerancji wieloznaczności. Stres odgrywa szczególnie ważną rolę w funkcjonowaniu człowieka. Świadomość strategii, które człowiek stosuje w obliczu stresu i ich związku z innymi zmiennymi psychologicznymi jest przydatna w zrozumieniu zachowań ludzkich w sytuacjach stresowych, a także może służyć poprawie jakości życia. Związki strategii radzenia sobie ze stresem z poczuciem koherencji były wielokrotnie badane. Potrzeba domknięcia poznawczego jest przedmiotem zainteresowania badaczy od stosunkowo niedawna, dlatego zbadanie jej związku ze stresem jest bardzo cenne. W badaniach zastosowano następujące metody: Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych - CISS, Kwestionariusz Orientacji Życiowej – SOC-29, Skala Potrzeby Poznawczego Domknięcia – PPD. Zmienne to: strategie radzenia sobie ze stresem, poczucie koherencji, a także zdecydowanie i nietolerancja wieloznaczności, będące wymiarami potrzeby poznawczego domknięcia.Grupę badaną stanowiło 77 osób podróżujących pociągiem po Polsce. Badania odbyły się w roku 2015 na trzech trasach: Kraków-Wrocław, Wrocław-Kraków oraz Warszawa- Kraków.Każda z hipotez była testowana na poziomie istotności p < 0,05. Przeprowadzona szczegółowa analiza statystyczna całkowicie zweryfikowała 4 z 5 postawionych przed badaniami hipotez. Wyniki badań potwierdziły pozytywny związek między radzeniem sobie ze stresem skoncentrowanym na zadaniu a poczuciem koherencji i poczuciem zrozumiałości na poziomie istotności p < 0,001, a także między radzeniem sobie ze stresem skoncentrowanym na zadaniu a poczuciem zaradności i sensowności na poziomie istotności p < 0,01. Wyniki wskazują na negatywny związek między radzeniem sobie ze stresem skoncentrowanym na unikaniu a poczuciem koherencji oraz jego wszystkimi wymiarami na poziomie istotności p < 0,001. Istnieje ujemny związek między zdecydowaniem a stylem radzenia sobie skoncentrowanym na unikaniu (p < 0,05) oraz na emocjach (p < 0,01), a także angażowaniem się w czynności zastępcze (p < 0,05). Badanie wykazało pozytywny związek między zdecydowaniem a radzeniem sobie skoncentrowanym na zadaniu na poziomie istotności p < 0,05. Wyniki badań potwierdziły także pozytywny związek między poszukiwaniem kontaktów towarzyskich a poczuciem zaradności (p < 0,05) i sensowności ( p < 0,001). Nie udało się uzyskać istotnego związku między nietolerancją wieloznaczności a strategiami radzenia sobie ze stresem. Związek ten wymaga dalszych badań lub zmiany stosowanej metody.Badania wykonane w ramach tej pracy należy uznać za udane, ponieważ dostarczyły cennych wniosków i inspiracji do dalszych badań nad radzeniem sobie, poczuciem koherencji oraz konstruktami potrzeby poznawczego domknięcia.

This research focuses on coping with stress, sense of coherence and dimensions of the need for cognitive closure – decisiveness and intolerance of ambiguity. Stress plays a key role in people’s lives and how they function. The awareness of strategies that a person faced with stress uses and their relationships with different psychological variables is useful in understanding human behaviours in stressful situations, also it can contribute to improve the quality of life. Relationships between strategies of coping with stress and sense of coherence were examined repeatedly. Need for cognitive closure has been the focus of researcher’s attention relatively recently, therefore examining its relationship with stress is very valuable.The methods used in the research are the following: Coping Inventory for Stressful Situations, Sense of Coherence Questionnaire, Need for Closure Scale. The variables are: strategies of coping with stress, sense of coherence, decisiveness and intolerance of ambiguity as dimensions of the need for cognitive closure.The research group comprised of 77 people travelling by train in Poland. The research was held in 2015 on three routes: Kraków-Wrocław, Wrocław-Kraków and Warszawa- Kraków.Before the data collection, significance level has been set to p < 0,05. Out of 5 statistical hypotheses, statistical analysis fully verified 5 of them. The research results confirmed a positive relationship between task-orientated coping with stress and sense of coherence and comprehensibility at significance level p < 0,001, between task-orientated coping with stress and sense of manageability and meaningfulness at significance level p < 0,01. The results indicate a negative relationship between avoidance-orientated coping with stress and sense of coherence and all of its dimensions at significance level p < 0,001. There is also a negative relationship between decisiveness and avoidance-orientated (p < 0,05) and emotion-focused (p < 0,001) coping with stress and distraction (p < 0,05). The research showed a positive relationship between decisiveness and task-orientated coping with stress at significance level p < 0,05. The positive relationships between social diversion and sense of manageability (p < 0,05) and meaningfulness (p < 0,001) were also confirmed. The relationship between intolerance of ambiguity and strategies of coping with stress was not statistically significant. This relationship requires further research or alterations of scientific methods. The research can be recognised as successful, as it provided us with many valuable results and may become an inspiration for further studies on coping with stress, sense of coherence and need for cognitive closure.