"Silent alliance" of Poland and Japan: Intelligence cooperation in the years 1904-1943

Praca przedstawia sposób i kierunek tworzenia się i funkcjonowania współpracy wywiadowczej pomiędzy Polską i Japonią od początku XX wieku, a dokładnie od wojny rosyjsko-japońskiej w 1904 roku, do połowy II Wojny Światowej, a dokładniej roku 1943, kiedy ostatnie wzmożone kontakty utrzymywane były w japońskim konsulacie w Królewcu. Zarysowane są zupełne początki obydwu sił wywiadowczych i jakie wydarzenia oraz decyzje doprowadziły do ich spotkania. Od początków japońskiego wywiadu za rewolucji Meiji z wkładem eksperckim Prusów, przez działalność polskich sił na terenach zaborów z ramienia polskich partii politycznych, aż do pierwszych prostych kontaktów na linii Warszawa-Tokio w związku ze wspólnym celem, jakim była Rosja. Dalej następuje przejście do okresu dwudziestolecia międzywojennego, gdy kształtowały się właściwe relacje polsko-japońskie oraz dochodziło do znacznie liczniejszych kontaktów miedzy przedstawicielami sił obydwu państw, głównie w Europie i z dalszym naciskiem na działanie przeciwko Rosji, tym razem sowieckiej. Odrobina uwagi zostaje poświęcona także i wywiadowi tego kraju, jako głównemu elementowi działającemu przeciw siłom Polskim i Japońskim oraz będącego zarówno głównym spoiwem tworzącego się sojuszu polsko-japońskiego. Ostatecznie przedstawiona zostaje sytuacja wypracowanego zaufania międzynarodowego w okresie II Wojny Światowej. Najpierw poprzez kierunek działań polskiego wywiadu w ramach państw alianckich, ale także i sojuszników III Rzeszy, następnie przez działalność Japończyków w Europie, aż po właściwą, tajną współpracę między wywiadami tych dwóch krajów, które formalnie znajdowały się po przeciwnych stronach konfliktu, a faktycznie złączone były wieloletnią przyjaźnią.

This work presents the manner and direction of forming and functioning of the intelligence cooperation between Poland and Japan from the beginning of 20th century, the 1904 Russo-Japanese war, to be exact, until the middle of 2nd World War and that is the year 1943, when last bigger contacts were made in the Japanese consulate in Królewiec. Shown are the very beginnings of both intelligence agencies and which circumstances and decisions led to their meeting. From the origin of Japanese secret service in the Meiji period with the help of Prussian experts, through the activity of Polish intelligence forces on the annexation lands and by the will of Polish political parties, until the very first, basic contacts between Warsaw and Tokyo in relation to their common goal, which was Russia. Next is the transition into the interwar period when the main Polish-Japanese relations were formed and first contacts were made by the officials from both countries, mostly in Europe and with further pressure for more activities against, now soviet, Russia. A little bit of attention is given also to this country's secret service, as it is the main countermeasure for Polish and Japanese forces, while simultaneously being one of the main binders for this forming Polish-Japanese alliance. Finally presented is the situation of such developed international confidence in the time of 2nd World War. To begin with directions of Polish intelligence activities under the Allied Forces, but also with III Reich allies, next through the actions of Japanese secret service in Europe, up until the main, secret cooperation between intelligence agencies of those two countries formally on the opposite sides of war, but in reality brought together by mutual friendship.