Simple view
Full metadata view
Authors
Statistics
Polityka Zygmunta III względem Prus Książęcych w opinii polskiej szlachty
Politics of Sigmund III regarding Duchy of Prussia in opinion of Polish nobility.
Prusy Książęce, Zygmunt III Waza, polska szlachta, Jerzy Fryderyk, Joachim Fryderyk, rokosz Zebrzydowskiego.
Duchy of Prussia, Sigmund III Vasa, Polish nobility, Georg Frederick, Joachim Frederick, Zebrzydowski's rokosz
Moja praca porusza temat Prus Książęcych na przełomie XVI i XVII wieku. Przed omówieniem działań Zygmunta III przedstawia się zarys historyczny od traktatu krakowskiego w 1525 roku, który zakończył panowanie Zakonu Krzyżackiego w Prusach. Powstało wtedy Księstwo Pruskie, którego władcą został Albrecht Hohenzollern, a do sukcesji dopuszczeni zostali także jego trzej bracia wraz z męskim potomstwem. Jednak jego syn Albrecht Fryderyk okazał się być psychicznie chory, co zrodziło konieczność kurateli nad nim. Stefan Batory marnując świetną okazję umocnienia polskich wpływów w Prusach nadał ją w 1577 roku Jerzemu Fryderykowi, który rządził tam aż do 1603 roku. A zatem gdy tron Rzeczpospolitej objął Zygmunt III Waza, zastał Prusy pod władaniem margrabiego Ansbachu, który nie posiadał potomstwa. Do kurateli nad nim i sukcesji w lennie zgłosili się zatem Hohenzollernowi brandenburscy. Elektor Joachim Fryderyk zabiegał o nadanie mu opieki na sejmach w 1600, 1601, 1603 oraz 1605 roku. Jego zabiegi były bezskuteczne wobec sprzeciwu szlachty oraz stawianych przez nią wymagań. Udało mu się uzyskać kuratelę w 1605 roku w bezpośrednich rokowaniach z królem za sumę 600 tys. talarów. Spotkało się to z gorącym potępieniem szlachty, która nie godziła się na takie sprzedanie Prusy bez jej zgody. Jej oburzenie widać było na sejmie w 1606, a także w czasie rokoszu już po nim. Liczne pisma zarzucają królowi zaprzedanie polskiego interesu oraz oskarżały go o tendencje do absolutum dominium. Rokosz został jednak pokonany, a wraz z nim poglądy jego zwolenników. Tym samym sejm w 1609 roku ponownie rozparzył sprawę kolejnego elektora Jana Zygmunta. Sprzeciw pruskiej szlachty, który wzmocnił opozycyjne nastroje w jej polskich odpowiednikach uniemożliwił jednak nadanie mu opieki oraz sukcesji w lennie. Król jednak jak przed czterema laty doprowadził do umowy poza forum sejmowym. Zwieńczenie sprawa pruska znalazła w 1611 roku, gdy to został wraz z trzema braćmi dopuszczony dziedzicznie wraz z męskimi potomkami.
This work is discussing the history of Duchy of Prussia between XVI and XVII century. Treaty of Cracow in 1525 marked the downfall of Teutonic Order in Prussia and rise of protestant Duchy. It's first duke was Albert Hohenzollern, but 3 of his brothers and their masculine descendants were allowed to inherit after his death. Albert had one son, Albert Frederick who turned out to be mentally ill. Thus arose the question who should rule in his place. Georg Frederick, magrave of Ansbach convinced king of Poland Stephen Batory that he was the most adequate for this role. His reign lasted until 1603. When Sigmund III Vasa ascended to the throne of Commonwealth he had to deal with claims of elector Joachim Frederick who wanted to take guardianship after Georg Frederick. Effort of the latter began on the sejm of 1600 to be continued in 1601,1603 and 1605. Polish nobility was rejecting his claims and demanded terms which he could not accept. However a deal took place between him and the king Sigmund III in 1605. Elector paid 600.000 thalers to receive guardship. Polish nobility was outraged on the sejm of 1606 and demanded the deal to be canceled. More criticism of royal action took place during Zebrzydowski's rokosz in 1606. Its members starkly attacked monarch who according to them sold the province and betrayed Polish raison d'etat. Nonetheless their views were deafeted with their military failure. Elector John Sigmund tried to convince Polish nobility to be granted guardship on the sejm of 1609, but a adamant stance of Prussian nobility prevented it. Later on a deal took place in 1609 in which Sigmund III granted guardship to Hohenzollern. Prussian case found it's conclussion on the sejm of 1611 which granted succesion in Duchy of Prussia to elector John Sigmund and his three brothers with their masculine descendants.
dc.abstract.en | This work is discussing the history of Duchy of Prussia between XVI and XVII century. Treaty of Cracow in 1525 marked the downfall of Teutonic Order in Prussia and rise of protestant Duchy. It's first duke was Albert Hohenzollern, but 3 of his brothers and their masculine descendants were allowed to inherit after his death. Albert had one son, Albert Frederick who turned out to be mentally ill. Thus arose the question who should rule in his place. Georg Frederick, magrave of Ansbach convinced king of Poland Stephen Batory that he was the most adequate for this role. His reign lasted until 1603. When Sigmund III Vasa ascended to the throne of Commonwealth he had to deal with claims of elector Joachim Frederick who wanted to take guardianship after Georg Frederick. Effort of the latter began on the sejm of 1600 to be continued in 1601,1603 and 1605. Polish nobility was rejecting his claims and demanded terms which he could not accept. However a deal took place between him and the king Sigmund III in 1605. Elector paid 600.000 thalers to receive guardship. Polish nobility was outraged on the sejm of 1606 and demanded the deal to be canceled. More criticism of royal action took place during Zebrzydowski's rokosz in 1606. Its members starkly attacked monarch who according to them sold the province and betrayed Polish raison d'etat. Nonetheless their views were deafeted with their military failure. Elector John Sigmund tried to convince Polish nobility to be granted guardship on the sejm of 1609, but a adamant stance of Prussian nobility prevented it. Later on a deal took place in 1609 in which Sigmund III granted guardship to Hohenzollern. Prussian case found it's conclussion on the sejm of 1611 which granted succesion in Duchy of Prussia to elector John Sigmund and his three brothers with their masculine descendants. | pl |
dc.abstract.pl | Moja praca porusza temat Prus Książęcych na przełomie XVI i XVII wieku. Przed omówieniem działań Zygmunta III przedstawia się zarys historyczny od traktatu krakowskiego w 1525 roku, który zakończył panowanie Zakonu Krzyżackiego w Prusach. Powstało wtedy Księstwo Pruskie, którego władcą został Albrecht Hohenzollern, a do sukcesji dopuszczeni zostali także jego trzej bracia wraz z męskim potomstwem. Jednak jego syn Albrecht Fryderyk okazał się być psychicznie chory, co zrodziło konieczność kurateli nad nim. Stefan Batory marnując świetną okazję umocnienia polskich wpływów w Prusach nadał ją w 1577 roku Jerzemu Fryderykowi, który rządził tam aż do 1603 roku. A zatem gdy tron Rzeczpospolitej objął Zygmunt III Waza, zastał Prusy pod władaniem margrabiego Ansbachu, który nie posiadał potomstwa. Do kurateli nad nim i sukcesji w lennie zgłosili się zatem Hohenzollernowi brandenburscy. Elektor Joachim Fryderyk zabiegał o nadanie mu opieki na sejmach w 1600, 1601, 1603 oraz 1605 roku. Jego zabiegi były bezskuteczne wobec sprzeciwu szlachty oraz stawianych przez nią wymagań. Udało mu się uzyskać kuratelę w 1605 roku w bezpośrednich rokowaniach z królem za sumę 600 tys. talarów. Spotkało się to z gorącym potępieniem szlachty, która nie godziła się na takie sprzedanie Prusy bez jej zgody. Jej oburzenie widać było na sejmie w 1606, a także w czasie rokoszu już po nim. Liczne pisma zarzucają królowi zaprzedanie polskiego interesu oraz oskarżały go o tendencje do absolutum dominium. Rokosz został jednak pokonany, a wraz z nim poglądy jego zwolenników. Tym samym sejm w 1609 roku ponownie rozparzył sprawę kolejnego elektora Jana Zygmunta. Sprzeciw pruskiej szlachty, który wzmocnił opozycyjne nastroje w jej polskich odpowiednikach uniemożliwił jednak nadanie mu opieki oraz sukcesji w lennie. Król jednak jak przed czterema laty doprowadził do umowy poza forum sejmowym. Zwieńczenie sprawa pruska znalazła w 1611 roku, gdy to został wraz z trzema braćmi dopuszczony dziedzicznie wraz z męskimi potomkami. | pl |
dc.affiliation | Wydział Historyczny | pl |
dc.area | obszar nauk humanistycznych | pl |
dc.contributor.advisor | Stolicki, Jarosław - 132114 | pl |
dc.contributor.author | Komsta, Mirosz | pl |
dc.contributor.departmentbycode | UJK/WH3 | pl |
dc.contributor.reviewer | Stolicki, Jarosław - 132114 | pl |
dc.contributor.reviewer | Ferenc, Marek - 127891 | pl |
dc.date.accessioned | 2020-07-26T15:47:12Z | |
dc.date.available | 2020-07-26T15:47:12Z | |
dc.date.submitted | 2015-07-06 | pl |
dc.fieldofstudy | historia | pl |
dc.identifier.apd | diploma-98802-158742 | pl |
dc.identifier.project | APD / O | pl |
dc.identifier.uri | https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/206096 | |
dc.language | pol | pl |
dc.subject.en | Duchy of Prussia, Sigmund III Vasa, Polish nobility, Georg Frederick, Joachim Frederick, Zebrzydowski's rokosz | pl |
dc.subject.pl | Prusy Książęce, Zygmunt III Waza, polska szlachta, Jerzy Fryderyk, Joachim Fryderyk, rokosz Zebrzydowskiego. | pl |
dc.title | Polityka Zygmunta III względem Prus Książęcych w opinii polskiej szlachty | pl |
dc.title.alternative | Politics of Sigmund III regarding Duchy of Prussia in opinion of Polish nobility. | pl |
dc.type | licenciate | pl |
dspace.entity.type | Publication |