Celem pracy była analiza współczesnej roli aktywizacyjnej bibliotek publicznych w społecznościach lokalnych. Omówione zostały działania wybranych bibliotek powiatu oświęcimskiego zakładające mobilizowanie użytkowników do podejmowania aktywności w różnych dziedzinach życia. Badania pozwoliły na stwierdzenie, iż instytucje biblioteczne w małych miastach aktywizację członków lokalnych społeczności traktują jako jedną ze swoich podstawowych powinności. Działalność ta prowadzona jest przede wszystkim w zakresie edukacyjnym, czytelniczym oraz artystycznym. Wśród 44 opisanych projektów 30 spełniało funkcję edukacyjną, 26 czytelniczą, a 24 artystyczną. Ponad połowa wszystkich działań zmierzała także do integracji lokalnego środowiska. Porównany został również charakter współczesnych i dawnych (sprzed roku 2000) działań aktywizacyjnych. Okazuje się, iż główne funkcje aktywizacji bibliotecznej pozostają niezmienne. Materiał źródłowy stanowiły dokumenty badanych bibliotek (dokumentacja projektów, dzienniki, kroniki) oraz lokalne czasopisma. Zagadnienia teoretyczne zostały omówione w oparciu o opracowania z zakresu bibliotekoznawstwa i dziedzin pomocniczych.

The aim of the study was the analysis of contemporary activation role of public libraries in local communities. Operations of selected libraries from the County of Oświęcim assuming mobilizing users to taking activity in various areas of life were discussed. The studies have confirmed that the library institutions in small towns consider activation of local community as one of their primary duties. This activity is conduced mainly in the field of education, reading and artistic works. Among 44 described projects 30 were fulfilling educational function, 26 reading function and 24 artistic function. More than half of all activities aimed also to integrate local community. The nature of contemporary and old (from before 2000 year) activation operations was compared. It turns out that main activation functions in libraries remain unchanged. Source material constituted documents of studied libraries (documentation of projects, registers, chronicles) and local newspapers. Theoretical issues were discussed on the basis of studies from library science and auxiliary areas.