Celem niniejszej pracy magisterskiej była ogólna charakterystyka witamin ich budowa i nazewnictwo. Opisano właściwości fizykochemiczne witamin, następnie występowanie ich w przyrodzie i produktach roślinnych. Omówiono również zapotrzebowanie, funkcje jakie pełnią w organizmie, oraz skutki ich niedoboru i nadmiaru. W ostatnim rozdziale przedstawiono zastosowanie witamin w medycynie i kosmetologii jak i również zaprezentowano innowacyjne zabiegi lecznicze wykorzystujące w swym działaniu witaminy.Witaminy charakteryzują się jako grupę substancji organicznych, które posiadają różnorodną budowę i fizykochemiczne właściwości. Są one niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, które pełnią w nim bezpośrednio bądź pośrednio funkcje katalityczne i regulacyjne poprzez bardziej złożone związki. Organizm ludzki nie potrafi wyprodukować witamin, więc muszą być dostarczane z zewnątrz. Zapotrzebowanie na witaminy zależy od płci, wieku, masy ciała, sposobu odżywiania i stanu fizjologicznego. Zdecydowanie wzrasta w okresie ciąży i laktacji. Witaminy ze względu na właściwości fizykochemiczne można podzielić na: rozpuszczalne w wodzie i rozpuszczalne w tłuszczach. Przedstawicielami tej pierwszej grupy są: witamina C, tiamina (B1), ryboflawina (B2), niacyna (B3), kwas pantotenowy (B5), pirydoksyna (B6), biotyna (B7), kwas foliowy (B9), cyjanokobalamina (B12). Witaminy te są szczególnie wrażliwe na światło i temperaturę. Natomiast do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach zaliczamy: A, D, E i K. Są one magazynowane w tkance tłuszczowej, aby ulec wchłonięciu najpierw muszą zostać rozpuszczone w tłuszczach. Zastosowanie witamin w medycynie i kosmetologii obejmuje terapię, profilaktykę, suplementację diety oraz kosmetykę i zabiegi kosmetologiczne. Wykorzystując wszechstronne działanie witamin, można zapobiegać różnym chorobą, natomiast pielęgnacja skóry za pomocą witamin hamuje procesy starzenia się skóry, nie zakłócając zachodzących w niej procesów fizjologicznych. Witaminy stosowane zewnętrznie oraz wewnętrznie wspomagają naturalne systemy metaboliczne i obronne organizmu. Najpopularniejszymi zabiegami estetycznymi dostarczającymi skórze witamin to: peeling chemiczny, ultradźwięki, mezoterapia oraz krioterapia.

The purpose of this master’s thesis was to describe general characteristics of vitamins with their structure and nomenclature. At first, physicochemical properties of vitamins were presented and then I moved on to vitamins can be found in nature and plant products. Their roles and functions were also described as well as what happens in case of their deficiency or overdose. In the last chapter I depicted the essential role of vitamins in medicine and cosmetology as well as innovative use of vitamins in medical treatments. Vitamins are a group of organic food substances or nutrients found only in living things, plants and animals. They are needed to maintain normal body functions. The body cannot synthesize its own vitamins so we must get our vitamins from the foods we eat, or from dietary supplements. Vitamins are essential for metabolism, growth, and physical well-being. The demand for vitamins depends on gender, age, weight, diet and physiological state. It increases considerably during pregnancy and lactation. Vitamins are divided into two categories: fat soluble and water soluble. Water soluble vitamins include vitamin C, thiamin (B1), niacin (B3), riboflavin (B2), pantothenic acid, biotin, pyridoxine (B6), vitamin B12 and folate. Those vitamins are especially sensitive to light and temperature. Fat soluble vitamins include vitamins A, D, E and K. Fat soluble vitamins are those that are normally stored in the body. When these vitamins are ingested, they dissolve in fat. In a person with a healthy digestive system, the body uses what it needs at that time and stores the rest for future use. The use of vitamins in medicine and cosmetology includes therapy, prevention, diet supplementation, cosmetics and beauty treatments. Taking vitamins we can avoid all kinds of different health problems. Some vitamins may also improve the health and quality of your skin stopping ageing process without interfering with physiological processes. Used externally and internally vitamins support the natural metabolic systems and immune system. The most popular aesthetic treatments which provide skin with vitamins include: chemical peeling, ultrasounds, mesotherapy and cryotherapy.