Celem niniejszej pracy magisterskiej, zatytułowanej „Historia – teatr – polityka. Dramaty historyczne przedstawicieli teatru zaangażowanego społecznie w Hiszpanii frankistowskiej”, jest omówienie twórczości pięciu dramaturgów hiszpańskich, których debiut przypadł na czas po II wojnie światowej i po ustanowieniu dyktatury frankistowskiej. Cechą wspólną tych dramaturgów, którzy są określani jako członkowie „Pokolenia Realizmu”, jest ich krytyczna postawa wobec narodowo-katolickiego reżimu, polityczna wymowa ich sztuk oraz kłopoty z cenzurą, które skutecznie uniemożliwiały im dotarcie do szerszej publiczności. Szczególnie interesującym zagadnieniem wydał nam się fakt, iż wśród dzieł każdego z tych autorów znalazły się dramaty historyczne, które, w związku z polityką historyczną prowadzoną przez dyktaturę, mogły w sposób szczególny ujawniać odmienne poglądy polityczne oraz podejście do materii historycznej, zyskując tym samym wymiar społeczny.Rozdział pierwszy przybliża wydarzenia oraz sylwetki postaci historycznych, które posłużyły dramaturgom za materiał, który wykorzystali do stworzenia swoich sztuk. Ta część pracy powstała w oparciu o opracowania historyczne i podaje aktualny stan badań na temat tych postaci oraz wydarzeń historycznych. W pierwszej części rozdziału drugiego została zarysowana panorama teatru hiszpańskiego w dwudziestym wieku ze specjalnym uwzględnieniem różnych tendencji w nim obecnych. Następnie omówiono założenia gatunku jakim jest dramat historyczny oraz historię jego realizacji na przestrzeni XX wieku w Hiszpanii. Kolejne podrozdziały zostały poświęcone sylwetkom pięciu dramaturgów, których dzieła zostały zanalizowane w ostatnim rozdziale. Rozdział trzeci skupia się na politycznym wymiarze teatru, w związku z czym zarysowany został w nim kontekst ideologiczny frankizmu, a następnie zagadnienie cenzury oraz elementy europejskiej tradycji teatru politycznego. Część praktyczna niniejszej pracy odpowiada rozdziałowi czwartemu, w którym znajdują się analizy pięciu dramatów historycznych.

The aim of this thesis, entitled “History – theatre – politics. Historical dramas by politically engaged playwrights in francoist Spain”, is to illustrate works of five Spanish playwrights whose debut took place after The Second World War and after francoism was enforced. The common feature of those playwrights, often called “the generation of realists”, is their critical attitude towards radical - catholic regime, political involvement of their works and the problem of censorship that effectively disabled them to reach wider audience. Especially interesting seemed the fact that among each playwright’s works historical dramas can be found, which, in relation to the dictatorship politics of memory, could disclose diverse political views and attitude towards historical matter, thus gaining social dimension. The first chapter describes events and historical figures that served as playwrights’ material for their work. This part of the thesis is based on historical sources and presents the actual state of research on those historical figures and events. In the first part of the second chapter the cross-section of the 20th Century Spanish theatre, with a special emphasis on tendencies present at that time. Then there are described the principles of the genre of the historical drama, as well as its’ realization in the 20th Century Spain. The following subchapters describe the figures of the five playwrights, whose works are analysed in the last chapter. The third chapter focuses on the political dimension of the theatre, therefore it provides the ideological context of francoism, the problem of censorship and an outline of the European tradition of political drama. The fourth chapter of the thesis comprises of the practical part in which five historical dramas are analysed.

El propósito de la presente tesina de licenciatura es la presentación de la producción teatral de cinco dramaturgos españoles que debutaron después de la guerra civil y de la instauración de la dictadura franquista. El rasgo común de todos estos dramaturgos, que son considerados miembros de la "Generación Realista", es su postura crítica frente al régimen nacional-católico, la dimensión política que encontramos en sus obras y sus problemas con la censura que, de una manera eficaz, les imposibilitaban llegar a un público más amplio. La cuestión que nos pareció particularmente interesante fue el hecho de que entre las obras de cada uno de esos autores se podían encontrar los dramas históricos, que, teniendo en cuenta la política histórica llevada al cabo por la dictadura, podían de una manera extraoridinaria revelar las convicciones políticas de los autores y su procedimiento al elaborar la materia histórica, adquiriendo, al mismo tiempo, una dimensión social.El capítulo primero se presentan los acontecimientos y las biografías de los personajes históricos, que sirvieron a los dramaturgos de base para la creación de sus obras. Esta parte de la tesina fue escrita a partir de las fuentes históricas y resume el estado actual del conocimiento sobre aquellos personajes y acontecimientos históricos. En la parte primera del capítulo segundo, se expone el panorama del teatro español en el siglo XX con una atención especial dirigida hacia varias tendencias teatrales presentes durante aquella época. A continuación, se describieron los principios del género del drama histórico y la historia de su realización durante el siglo XX en España. Los subcapítulos siguientes fueron dedicados a las biografías de los cinco dramaturgos cuyas obras fueron analizadas en el último capítulo. El capítulo tercero se centra en la dimensión política del teatro, por lo tanto, contiene una presentación del contexto ideológico del franquismo, como también del fenómeno de la censura y de la tradición europea del teatro político. La parte práctica de la presente tesina corresponde al capítulo cuarto en el que se analizaron cinco dramas históricos.