Nieprzekładalność to jeden z podstawowych problemów teorii tłumaczenia, który doczekał się wielu, często zupełnie różniących się od siebie analiz.Jednym z aspektów bezekwiwalentnej leksyki są realia, czyli zjawiska, będące częścią kultury danego narodu, które są nieobecne w innej kulturze. Realia, pojawiające się w tekstach literackich, pełnią ważną rolę, nadając kolorytu lokalnego i wprowadzając czytelnika przekładu w świat innej kultury.Jedną z powieści, w których przedstawiana rzeczywistość, a więc także realia, są nadzwyczaj ważnym elementem tekstu, jest Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa. Analiza przekładu na język polski i słowacki rosyjskich realiów, pojawiających się w powieści Mistrz i Małgorzata ukazała dwie metody tłumaczeniowe, których wybór był być może uwarunkowany różnicami w historii związku Polski i Słowacji z Rosją i odmiennością kultur tych dwóch krajów. W wyniku różnic w sposobie tłumaczenia realiów polski i słowacki przekład konstruują nieco odmienne obrazy rosyjskiej rzeczywistości.

Translation is the communication of the meaning of a source-language text by means of an equivalent target-language text. But not every elements of the text can be translate. Untranslatability is one of the main problems of the translation studies. A part of untranslatable words are little facts, traditions and rituals from daily life of some nation, which is characteristic for its culture. In Master and Margarita there is a lot of Russian culture facts, which make a problems in traslation. We can see different strategy of translation in Slovak and Polish version of Master and Margarita. It constructs different picture of Russian reality.