Niniejsza praca magisterska dotyczy zagadnienia znaczków i plakatów wydawanych przez opozycjonistów z kręgu podziemnej „Solidarności” w latach osiemdziesiątych XX wieku w Polsce. Zagadnienie to zostało przedstawione jako jeden z aspektów sztuki zaangażowanej politycznie w latach osiemdziesiątych w Polsce.W pierwszej części pracy omówiona została geneza zjawiska artystycznego, jakim było wytwarzanie znaczków, stempli i kartek pocztowych na potrzeby ruchów opozycyjnych. Przedstawiono także technikę wytwarzania druków opozycyjnych oraz autorstwo wybranych projektów. Ukazane zostały również dane liczbowe obrazujące skalę zjawiska. Omówiono także wybrane projekty ze względu na tematykę oraz rolę, jaką spełniały w ówczesnym społeczeństwie.W kolejnym etapie pracy przeanalizowano szczegółowo ikonografię wydawnictw podziemnych podając najbardziej reprezentatywne przykłady wykorzystywanych motywów i symboli: religijnych, patriotycznych, historycznych, politycznych oraz satyrycznych. Wyodrębniono problem tematyki ekologicznej i antymilitarnej, zbadano związki pomiędzy ikonografią druków podziemnych a wydawnictwami w oficjalnym obiegu. W kwestii ikonografii obszerną część pracy poświęcono związkom pomiędzy znaczkami poczty podziemnej „Solidarności” a plakatem opozycyjnym. Omówiono twórczość poszczególnych artystów zajmujących się plakatem podziemnym oraz przykłady projektów plakatów.Na marginesie rozważań na temat ikonografii wydawnictw podziemnych zajęto się problemem motywów graficznych występujących na kartkach pocztowych. W powiązaniu z tym tematem końcowy rozdział części zasadniczej poświęcono omówieniu akcji mail artu zatytułowanej „Solidarität for Solidarność”. Przedstawiono twórczość wybranych artystów biorących udział w akcji oraz powstałe w jej wyniku kartki pocztowe.Wspólnym mianownikiem przejawów sztuki ujętych w tej pracy jest zawarty w dziełach krytycyzm wobec ówczesnej sytuacji politycznej oraz motywy patriotyczne stojące w opozycji do oficjalnej propagandy komunistycznej. Charakterystyczne dla omawianych druków motywy ikonograficzne znajdują swą genezę w malarstwie epoki romantyzmu. Patriotyczno-religijna tematyka ujęta została w lapidarną formę graficzną wywodzącą się ze sztuki plakatu. Spostrzeżenia zawarte w pracy potwierdzają także związki pomiędzy plakatem i znaczkami pocztowymi wydawanymi w oficjalnym obiegu a drukami opozycyjnymi. W pracy ukazany został charakter tych powiązań, oraz wynikająca z niego nowo powstała warstwa treściowa dzieł.

This thesis concerns the issue of stamps and posters published by dissidents from the circle of underground "Solidarność" in 1980s in Poland. This issue was presented as one of the aspects of the polish politically committed art in 1980s.The first part of this study presents stamps of polish underground post. There was presented the origin artistic phenomenon, which was the production of oppositional stamps, postmarks and postcards. There is also displayed artistic technique, authorship, subject matter of stamps projects and those meaning in society. With the aim of showing a scale of this phenomenon there were given figures of production.The next part of the study focuses on iconography of underground publications and gives the most representative examples of religious, patriotic, historical, political, satirical, ecological and anti-military motifs and symbols. In this part are also displayed the relationship between iconography of underground publications and graphic arts in the official circuit. Next the work of individual artists involved in the underground poster art was discussed and some examples of poster design are given. As a side discussion about the iconography of underground publications dealt with the problem of graphic themes appearing on postcards. In connection with this topic final chapter is devoted to discussion of the mail art action titled ‘Solidarität for Solidarnosc’. The common denominator of expressions of art included in this work is contained in the works criticism of the political situation and patriotic motives standing in opposition to the official communist propaganda. Characteristic iconographic motifs find their origins in the painting of the Romantic era. Patriotic and religious themes was recognized in a concise graphic form derived from the poster art. The observations in this paper confirmed the relationship between poster and postage stamps in the official circulation and oppositional prints. In the work is shown the nature of these relationships, and the newly formed content of these works.