The category of comparison in literary criticism

Streszczenie po pol. i ang., bibliogr.

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na kilka pytań związanych z zastosowaniem porównania w tej szczególnej dziedzinie literaturoznawstwa, jaką stanowi krytyka literacka. Jak przedstawia się w niej funkcjonalność procedur porównawczych (w rozumieniu komparatystycznym), jak chętnie i w jakim celu krytycy się nimi posługują? Jakim modyfikacjom ulegają mechanizmy komparatystyczne wykorzystane dla potrzeb wartościowania i sytuowania nowych zjawisk w synchronicznej i diachronicznej perspektywie uniwersum literackiego? Ze względu na rozległość i złożoność problematyki artykuł ma charakter raczej rekonesansowy niż diagnostyczny, z odwołaniem do symptomatycznych przykładów zaczerpniętych z polskiej praktyki krytycznej, odnoszących się do twórczości Olgi Tokarczuk.

The paper’s aim is to answer some questions connected with the use of comparison in the specific domain of literary criticism - the literary review. Are the methods of comparative literature applicable to it? How can they be used for evaluating and positioning new literary phenomena in the synchronic and diachronic perspective of the literary universe? How willingly and how often do the critics use them Considering the complexity of these issues, the paper is not intended as an assessment, but merely as a draft, with some symptomatic examples of the reviews of Olga Tokarczuk’s work.