Przedmiotem pracy był Tarnobrzeg, miasto średniej wielkości (50 tys. mieszkańców) w woj. Podkarpackim, and Wisłą. Tarnobrzeg założono w 1593 r., w pobliżu zamku w Dzikowie, we włościach rodu tarnowskich. Początkowo był to lokalny ośrodek handlowo- rzemieślniczy, 0d XVII w. także miejsce pielgrzymek, nawiedzających cudowny obraz Matko Boskiej Dzikowskiej w dominikańskim klasztorze.Odkrycie złóż siarki w bezpośrednim sąsiedztwie Tarnobrzega w 1953 r. zapoczątkowało gwałtowny rozwój tego miasta jako ośrodka przemysłowego. Powstały odkrywkowe kopalnie, zakłady chemiczne, nowe linie kolejowe, a ludność Tarnobrzega w ciągu 30 lat zwiększyła się dziesięciokrotnie. Na poszerzonym do 85 km² terytorium miasta wybudowano wielkie osiedla mieszkaniowe, a dawne wsie stały się przedmieściami. Rozwój ten załamał się w latach 90. Wskutek spadku cen siarki na światowych rynkach. W dodatku, Tarnobrzeg stracił funkcje wojewódzkie (w 1999 r.), nadane mu 24 lata wcześniej. Miasto zaczęło się wyludniać, z powodu dużego bezrobocia (w 2001 r. – 16%)nastąpiła bowiem emigracja młodej ludności w poszukiwaniu pracy. Jednak, dzięki wcześniejszemu jej napływowi, struktura wiekowa ludności jest w mieście dość korzystna i utrzymuje się przyrost naturalny.Tarnobrzeg składa się z dzielnicy staromiejskiej z kilkunastoma zabytkami (zamek, kościół dominikański, synagoga, dawny browar), dużych osiedli mieszkaniowych i dawnych wsi na peryferiach. Na południowych krańcach miasta znajdują się duże zbiorniki wodne, powstałe w skutek wypełnienia wodą z Wisły dawnych wyrobisk kopalnianych- wykorzystane w celach rekreacyjnych.Omawiane miasto jest obecnie ośrodkiem usługowo- przemysłowym. Z usługowych funkcji, najważniejszymi są: administracja (szczebla powiatowego), oświata (jest tu kilkanaście szkół średnich i 3 uczelnie), oraz ochrona zdrowia (duży szpital). Tarnobrzeg jest węzłem kilku ważnych dróg i linii kolejowych, co daje mieszkańcom dostęp nawet do odległych regionów Polski. Dawne kopalnie i zakłady chemiczne zostały poniekąd zastąpione nowymi przedsiębiorstwami przemysłowymi, skupionymi głównie (około stu) w specjalnej strefie ekonomicznej „Park Wisłosan”. W mieście funkcjonuje 5218 podmiotów gospodarczych, w 97% prywatnych.Zgodnie z planami rozwoju, Tarnobrzeg ma stać się ośrodkiem turystyki, nowoczesnego przemysłu oraz rolnictwa, ze względu na dogodne warunki dla sadownictwa i warzywnictwa. Niezbędna jest dalsza modernizacja infrastruktury komunalnej i transportowej oraz ochrona- środowiska kulturowego i naturalnego, narażonego do niedawna na negatywne wpływy ciężkiego przemysłu. Władze miasta planują nawiązać współpracę z pobliskim Sandomierzem i Stalową Wolą, liczą też na dalsze fundusze unijne. W ten sposób to poprzemysłowe miasto poszukuje nowych szans na przyszłość.

Natalia Burek „Tarnobrzeg As Post - Industrial City”The author has dealt with Tarnobrzeg, the medium-size city (50,060 inh.) lying in the Podkarpackie (Rzeszów) voivodeship (SE Poland), on the Vistula river bank. Tarnobrzeg was founded in the 16th cent., by the Dzików Castle, within a vast domain of the Tarnowski family. Formerly this was a small centre of trade and crafts – and that of pilgrimage, due to the Miraculous Image of the Dzikowska Holy Mary in the Dominican church.Discovering of sulphur beds in 1953 made Tarnobreg the fast growing industrial centre. Open pits, chemical plants and railway lines were built and the population numer grew 10 times during next 30 years. In the vast area of the city (85 km²) new housing estates appeared and villages were transformed into suburbs. But this boom broke in the 90s, because of a collapse of world sulphur price. Tarnobrzeg was deprived also ( in 1999) its voivodeship functions, which had had since 1975. The population growth was stopped, due to an unemployment ( in 2011 – 16%) and an outflow of young people, searching jobs. But, owing the former inflow, the population age structure is still positive and the natural incrase is observed.The city is composed of the historic core with some interesting buildings ( the castle, the parish church, Jewish synagogue, an old brewery), the post – war housing estates and peripheral ex-villages. In the southern end of Tarnobrzeg there ar eman – made lakes – the former open pits, filled with the Vistula water and used in recreationak purposes.Tarnobrzeg is actually classified as the polyfunctional city. Of the tertiary sector, the basic elements are: management (the poviat), education ( some 15 secondary schools and 3 of the university level) and health service. Ther e is well – developed road node and that of railway lines, thus the city is accessible from distant parts of Poland. The sulphur mines and heavy industrial plants were partially replaced by some 100 new ones, operating in the Wisłosan Industrial Park. There are 5218 economic entities – mostly ( 97%) the private ones.According to the plans, Tarnobrzeg is to be the centre of tourism, industry and agriculture ( that of horticulture and orcharding). The further modernization of municipal and transport infrastructure, better protection of the cultural heritage and the natural environment ( destroyed considerably during the industralization period) are badly needed. The city authorities hope to develop a co – operation with other cities nearby ( Sandomierz, Stalowa Wola) and to obtain the European Union subventions. This is the way the former industrial city looking for new opportunities.