The paper presents the problem of organ transplantation from living donors as multidimensional social problem. The issue of organ (especially kidney) transplantation is described both as a method of treatment, medical procedure as well as a social phenomenon. Presented are statistics on the number of organ transplantation in Poland and worldwide, as well as public opinion research on attitudes and opinions of Poles on the transplantation of organs especially from living donors. The notion of trust that is considered relevant to the analyzed phenomenon is described. Author has also referred to the report with the assessment of the organization of organ transplantation in Poland, and social intervention programs involving the dissemination of organ transplantation from living donors. In the absence of a diagnosis of the factors affecting the low popularity of transplants from living donors in Poland in the literature, the research part attempt to identify the variables that determine this. Conducted interviews with people whose work is related to the patients for whom the kidney transplantation is one of the possible treatment options. Analysis of the collected material allowed to identify three dimensions in which there are barriers to the dissemination of organ transplantation from living donors. The organizational dimension is the lack of information to patients and their relatives about the availability of this form of treatment due to the organization of work and / or negative attitudes of health professionals towards organ transplantation from living donors. The dimension of the system is an organization of health care, which makes the action depended on the willingness and goodwill of individuals. In the social dimension the barrier is low public awareness, lack of altruism resulting from the mentality of the Poles and the lack of public confidence in the health service. On the basis of diagnosis of the factors suggested action to enable the implementation of plans to increase the number of this kind of transplantation. The most important is to inform and educate both the public and patients with chronic renal failure about the transplantation of organs from living donors.

W pracy przedstawiono zagadnienie przeszczepień narządów od dawców żywych jako wielowymiarowy problem społeczny. Transplantacje narządów na przykładzie przeszczepiania nerek zostały opisane zarówno jako metoda leczenia, procedura medyczna jak i zjawisko społeczne. Przedstawiono statystyki dotyczące ilości przeszczepiania narządów w Polsce i na świecie, a także badania opinii społecznej na temat postaw i opinii Polaków na temat przeszczepiania narządów w tym szczególnie narządów pochodzących od dawców żywych. Przywołano pojęcie zaufania, które uznano za istotne w odniesieniu do analizowanego zjawiska. Przedstawiony został raport z kontroli organizacji przeszczepiania narządów w Polsce oraz programy interwencji społecznych zakładające upowszechnienie przeszczepień rodzinnych. W związku z brakiem diagnozy czynników wpływających na małą popularność transplantacji od dawców żywych w Polsce w literaturze, w części badawczej podjęto próbę identyfikacji zmiennych, które o tym decydują. Przeprowadzono wywiady z osobami, których praca związana jest z chorymi, u których przeszczepienie narządu jest jedną z możliwych opcji terapeutycznych. Analiza zebranego materiału pozwoliła na wskazanie trzech wymiarów w których znajdują się bariery na drodze upowszechniania przeszczepień rodzinnych. W wymiarze organizacyjnym jest to brak informowania pacjentów i ich bliskich o dostępności takiej formy leczenia spowodowany organizacją pracy i/lub negatywnymi postawami personelu medycznego wobec transplantacji narządów od dawców żywych. W wymiarze systemowym jest to organizacja opieki zdrowotnej, która uzależnia działania od chęci i dobrej woli jednostek. W wymiarze społecznym jest to niska świadomość społeczna, brak altruizmu wynikający z mentalności Polaków oraz brak zaufania społeczeństwa do służby zdrowia. Na podstawie diagnozy czynników zasugerowano działania mające na celu umożliwienie realizacji planów zwiększenia liczby przeszczepień. Za najważniejsze uznano informowanie oraz edukowanie zarówno społeczeństwa jak i pacjentów chorych na przewlekłą niewydolność nerek, w zakresie przeszczepiania narządów od dawców żywych.