Tłumaczenie filmów jest niewątpliwie pracą bardzo atrakcyjną i przyjemną, zwłaszcza dla tłumacza-kinomana, uchodzi też za zajęcie prestiżowe. Z drugiej strony, ponieważ przekład dociera w tym przypadku do najszerszego kręgu odbiorców, znajduje jednocześnie najwięcej krytyków, przekonanych, że oni zrobiliby to lepiej. Wcale nierzadko jest to krytyka uzasadniona, gdyż opracowania niektórych filmów rzeczywiście wołają o pomstę do nieba. Bywa jednak, że krytycy mają tylko pozorną słuszność, wynikającą z niezrozumienia, na czym polega specyfika tłumaczenia dialogów filmowych.Niniejsza praca zajmuje się problemem tłumaczenia filmów obcojęzycznych w postaci napisów. Głównym problemem jest tutaj zamiana oryginalnego języka mówionego na język docelowy pisany. Ten typ tłumaczenia to szczególna kategoria tłumaczeń. Mamy tu do czynienia ze zmianą medium: z dźwiękowego na wizualne. Część oryginalnych dialogów poddaje się wtłoczeniu w ramy jednej-dwóch krótkich linijek tekstu, wyświetlanego przez chwilę u dołu ekranu, ale jeszcze większa ich część stawia takiej transformacji zawzięty opór, zwłaszcza gdy aktorzy mówią bardzo szybko. Ponieważ wypowiedź zawsze trwa krócej, niż przeczytanie jej zapisu graficznego, tłumacz musi nie tylko wymyślić zgrabną polską wersję każdej kwestii, ale także odpowiednio ją przyciąć.Przedmiotem analizy było porównanie oryginalnej wersji językowej niemieckiego filmu „Życie na podsłuchu”, z polską wersją językową, przetłumaczoną w postaci napisów. Celem pracy było pokazanie tego, czy tłumaczona wersja w postaci napisów ma takie same oddziaływanie na polskiego widza jak wersja oryginalna na niemieckiego kinomana. Aby to osiągnąć tłumacz musiał poradzić sobie z wieloma wynikającymi w drodze tłumaczenia problemami. Nie bez znaczenia były tutaj różnego rodzaju zastosowane strategie i metody, pozwalające uzyskać najlepszy stopień tłumaczenia. Zostały one opisane w pierwszej teoretycznej części pracy. Natomiast w części praktycznej przedstawiono przykłady ilustrujące ich zastosowanie w tłumaczeniu filmu.

The process of film translation is undoubtedly an attractive and pleasant job, especially for a translator and movie ethusiast in one. It is also considered to be a prestigous occupation. On the other hand, as translation reaches the widest possible public, it also accounts the most critics, who are convinced that they would have done it much better. Not infrequently this criticism is justified, as coverage of some films indeed cries out to heaven for vengeance. However, it happens also that the critics are only apparently right, what is the result of not understanding what the peculiarity of film dialogues translation is and what it involves.This paper deals with the problem of foreign-language films translation in the form of inscriptions.The main problem here is the replacement of the original spoken language into the target written language. This type of translation is a special category of translation.We are dealing here with a change of medium – from audio to visual one. The part of original dialogues is subjected to the framework of one, two short text lines, appearing for a moment at the bottom of a screen but even their greater part resists such transformation especially when actors speak very quickly. Since the utterance always takes less time than reading its graphic record, the translator must not only come up with neat Polish version of each issue, but also shorten it properly.The subject of the analysis was the comparatment of the original language version of German film titled The Lives of Others with Polish language version, translated in a form of subtitles. The aim of this paper was to show whether the translated version in a form of inscriptions has the same effect on Polish viewer, as the original version on German viewer. To achieve this, the translator had to cope with many problems coming out during the translation process. Not without significance here were many different types of strategies and methods allowing to obtain the best level of translation. They have been described in the first part of the theoretical part of this paper whereas in the practical part have been presented examples illustrating their usage in the process of film translation.

Die vorliegende Arbeit beschäftigt sich mit dem Problem der Übersetzung von fremdsprachigen Filmen, besonders mit der Untertitelung. Dabei soll der Schwerpunkt auf Übersetzungsstrategien und –problemen liegen, die anhand einer Filmanalyse exemplarisch aufgezeigt werden sollen.In vielen Ländern wie z.B in Italien, Spanien oder in Deutschland werden synchronisierte Filme lieber gesehen als ihre untertitelte Version. Einer der Gründe dafür ist, dass die Filme mit Untertiteln anstrengender sein sollten. Es liegt darin begründet, dass man sie „lesen“ muss.In anderen typischen Untertitelungsländern hingegen wurden die unbestreitbaren Vorteile dieser Übertragungsmethode schon lange erkannt. Die Filmliebhaber bevorzugen untertitelte Filme, das es ihnen wichtig ist die Stimme des echten Schauspielers im originalen Klangbild des Films zu hören. Die Untertitelung kann helfen, die Sprachkenntnisse zu verbessern. Die durchschnittlichen Englischkenntnisse in Untertitelländern wie den Niederlanden oder Schweden sind erheblich besser als in Ländern in denen Synchronisation weit verbreitet ist. Zudem geben die Bewohner in Ländern, in denen Untertitel üblich sind, häufiger an, mehrere Sprachen zu beherrschen als diejenigen aus Ländern mit Synchronisation.Zielsetzung dieser Arbeit ist es ebenfalls, herauszufinden, ob ein untertitelter Film dieselbe Wirkung auf das Zielsprachenpublikum wie die Filme in der Originalsprache auf das Ausgangssprachenpublikum haben kann. Es wird auch untersucht mit welchen Mitteln der Untertitler dies erreichen kann, welche Strategien von dem Untertitler eingesetzt werden. Inwieweit muss der Untertitler den Originaltext abändern und welche Konsequenzen ergeben sich daraus für den Zuschauer der untertitelten Version?Die Arbeit ist in sechs Kapiteln eingeteilt. Am Anfang wird die Filmgeschichte kurz skizziert. Im zweiten Kapitel werden vier Arten der Filmübertragung und ihre Einsatzmöglichkeiten im Fernsehen und im Kino dargestellt. Die Synchronisation wird hier am ausführlichsten behandelt.Im dritten Kapitel wird zuerst auf das Wesen der Untertitelung eingegangen. Dann werden verschiedene Aspekte der Untertitelung besprochen. Es geht um historische (von dem Stummfilm bis heute), wirtschaftliche (in welchen Ländern wird untertitelt) und um formelle (Zeit- und Platzproblem) Aspekte. Zum Abschluss dieses Kapitels wird der Untertitelungsprozess beschrieben.Im vierten werden verschiedene Strategien der Bearbeitung von Untertiteln behandelt.Das fünfte Kapitel stellt sowohl den Film „Das Leben der Anderen“ und seine Zusammenfassung, als auch den Regisseur Florian Henckel von Donnersmarck kurz vor.Der praktische Teil beschäftigt sich mit der Analyse der polnischen Untertitel des deutschen Spielfilms „Das Leben der Anderen“. Es wird nach Textstellen gesucht, anhand derer die verschiedenen Strategien zur Untertitelung untersucht werden.