W wyniku leczenia nowotworów w obrębie twarzowej części czaszki i sąsiednich tkanek, może dochodzić do jatrogennego ograniczenia zakresu odwodzenia żuchwy. Prowadzi to do trudności terapeutycznych i ograniczeń czynnościowych. Cel pracy. Celem pracy był opis przypadków leczenia protetycznego, w połączeniu z zabiegami fizjoterapeutycznymi, u pacjentów z ograniczeniem odwodzenia żuchwy w wyniku wcześniejszego leczenia nowotworu w obrębie głowy i szyi. W każdym opisanym przypadku podjęcie zabiegów fizjoterapeutycznych w celu zwiększenia zasięgu odwodzenia żuchwy było warunkiem przeprowadzenia leczenia protetycznego. W wyniku terapii manualnej oraz regularnych ćwiczeń zaleconych przez fizjoterapeutę, odwodzenie żuchwy zwiększyło się, co umożliwiło wykonanie wycisków i przeprowadzenie rehabilitacji protetycznej. Podsumowanie. Współpraca interdyscyplinarna, a szczególnie włączenie zabiegów fizjoterapeutycznych, pozwala skutecznie rehabilitować chorych okaleczonych w wyniku leczenia choroby nowotworowej zlokalizowanej w obrębie głowy i szyi.

Treatment of cancer in the facial part of the skull and neighboring tissues can lead to an iatrogenic reduction in the extent of mandibular movement. This leads to difficulties in therapy and limitations in function. Aim of the study. To describe cases of prosthetic treatment involving physiotherapy in patients with reduction of mandibular movement as a result of the treatment of head and neck cancer. In every case described here, physiotherapeutic procedures to improve the extent of mandibular abduction were a prerequisite to prosthetic treatment. As a result of manual therapy and regular exercises prescribed by a physiotherapist, mandibular movement increased, which enabled taking impressions and undertaking prosthetic rehabilitation. Conclusion. Interdisciplinary cooperation, particularly the inclusion of physiotherapeutic procedures, enables effective rehabilitation of patients who have been affected by treatment of cancer located in the head and neck region.