Tekst traktuje o prawach człowieka ujmowanych w perspektywie prawa międzynarodowego publicznego, w tym o wybranych, stosowanych w Polsce pozasądowych metodach ochrony tych praw. Opracowanie ma, w pewnej mierze, charakter interdyscyplinarny, lecz wskazaną wyżej tematykę prezentuje się przede wszystkim w ujęciu prawnika internacjonalisty. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej, tytułem wprowadzenia przedstawia się krótki rys prawnomiędzynarodowego rozwoju ochrony praw jednostki i wskazuje się wiodące akty prawne budujące tę ochronę. Druga część stanowi autorskie spojrzenie na aktualny kształt prawa międzynarodowego (specjalną uwagę koncentruje się przy tym na tematyce podmiotowości międzynarodowoprawnej oraz dzisiejszym pojmowaniu suwerenności państwowej) W części trzeciej podkreśla się potrzebę podejmowania różnorakich i maksymalnie skutecznych działań prewencyjnych jako pożądanego sposób pozasądowej ochrony praw człowieka. Analizuje się wybrane, przykładowe działania o charakterze profilaktycznym, wskazując ich przydatność jako tych, które uprzedzają ewentualne naruszenia praw człowieka i zapobiegają owym naruszeniom. Pod kątem zarysowanych wyżej problemów ocenia się między innymi treść podręczników dla szkół ponadgimnazjalnych, nawiązuje się także do sposobu oceny studentów wedle Krajowych Ram Kwalifikacji oraz przywołuje się działalność organizacji typu NGO. Całość wieńczy konkluzja, w której stwierdza się m.in., że jednostka posiadająca świadomość i wiedzę na temat własnych praw oraz praw innego człowieka, może lepiej rozpoznawać zagrożenia wobec nich i skuteczniej postępować w obliczu ich łamania.

Prevention of public-international-law-guaranteed human rights violations. Analysis and evaluation of select methods and standars developing in Poland.

The following text elaborates upon human rights in the scope of public international law, including select extrajudicial methods of protecting said rights used in Poland. The work is, to a degree, of interdisciplinary nature, but presents the aforementioned topic primarily from a internationalist lawyer’s point of view. The article is comprised of three parts. In the first one, as an introduction, a brief outline of the development of the protection afforded to an individual’s rights by international law. It also points out the leading legal acts comprising said protection. The second part is the author’s view of the current form of international law (with special attention paid to international legal entity subject matter and the contemporary understanding of state sovereignty). In the third part, the need for enacting diverse and maximally effective preventive measures as a means of extrajudicial protection of human rights is highlighted. Select examples of preventive measures are analyzed, showcasing their usefulness as these, which precede potential human rights violations and prevent them. From the perspective of the aforementioned problems, the contents of, among others, post-secondary school textbooks are analyzed. The means through which students are graded according to the Framework for Higher Education Qualifications and mention NGO activities. All of this is crowned by the conclusion that, among other things, an individual being aware of its own rights and possessing the knowledge of its rights and the rights of another human being, can better recognize threats towards these rights and can take more effective action when faced with their violation.