Artykuł składa się z dwu części. W pierwszej na podstawie wyników sondaży przeprowadzanych w ostatnich latach przez Centrum Badania Opinii Społecznej autor formułuje kilka ogólnych wniosków na temat kierunku i tempa przemian, jakim ulegają poglądy Polaków na rolę państwa w gospodarce. W drugiej części wykorzystano dane Polskiego Generalnego Sondażu Społecznego, aby pokazać strukturę tych poglądów oraz ich determinanty. Zastosowano model regresji liniowej, by ustalić, w jakim stopniu opinie o gospodarczych powinnościach rządu uwarunkowane są socjoekonomicznymi cechami respondentów. Wykorzystano także analizę korelacyjną, do zbadania zależności pomiędzy etatyzmem ekonomicznym a oceną własnej sytuacji materialnej w perspektywie krótko- oraz długookresowej. W dalszej kolejności poświęcono uwagę opiniom dominującym w elektoratach ugrupowań politycznych, biorących udział w wyborach parlamentarnych w latach 1991-1997. W osobnym podrozdziale podkreślono niespójność poglądów ekonomicznych Polaków i wypływające stąd trudności dla analiz teoretycznych. Na zakończenie przedstawiono pokrótce, jak opinie Polaków przedstawiają się na tle innych społeczeństw. W szczególności zwrócono uwagę na podobieństwo poglądów na opiekuńczą rolę państwa między mieszkańcami krajów postkomunistycznych, w tym Polski, a obywatelami społeczeństw zachodnioeuropejskich.

Based on the public opinion research conducted in the last ten year period one can distinguish two opposite processes in the public consciousness of the Poles as regards economy functioning, free market and desirable role of state in economic processes. On the one hand it may be observed how the society is gradually adapting to the main elements of capitalist Social order (private enterprise ownership, market price regulation, etc). On the other hand we can see a progressive rehabilitation of socialism and strengthening positions of economic egalitarism.

Основываясь на исследовании общественного мнения, проводимых в течение последнего десятилетия можно выделить две противоположные тенденции в общественном мнении поляков о функционировании экономики, свободного рынка и роли государства в экономическом развитии. С одной стороны, наблюдения свидетельствуют о том, что общество постепенно адаптируется к основным элементам капиталистического общественного строя (частная собственность на предприятия, рыночная регуляция цен и т.д.). С другой стороны, мы можем видеть прогрессирующую реабилитацию социализма и усиление установок экономического эгалитаризма.