Consequences of the 1944 Decree to landowners and the modern notion of the state of law

Bibliogr. s. 29-30

Artykuł zawiera kontynuację analizy przedstawionych we wcześniejszym artykule konstytucyjnych i cywilnych konsekwencji komunistycznych dekretów z lat 1944-45 ws. tzw. reformy rolnej. Autor uzasadnia, iż byłym właścicielom nieruchomości ziemskich i ich spadkobiercom przysługują uprawnienia do skutecznego odzyskania utraconych w wyniku wprowadzonej tzw. reformy rolnej ruchomości i niektórych nieruchomości, względnie roszczenia odszkodowawcze. Praktyka wprowadzania tzw. reformy rolnej w Polsce po drugiej wojnie światowej często oznaczała naruszanie prawa obowiązującego w tamtym czasie, w szczególności w odniesieniu do dworów i pałaców wraz z parkami oraz mienia ruchomego. Autor jest przekonany, że obecnie nie ma ważnego powodu, by nie kontrolować konstytucyjności tamtych przepisów, tj. nie według komunistycznych "norm konstytucyjnych" okresu powojennego, ale norm konstytucyjnych obowiązujących współcześnie 70 lat później. Nie ma jednak wątpliwości, że nabycie gruntów przez chłopów w 1945 r. po wcześniejszym odebraniu tych gruntów właścicielom ziemskim było legalne. Teraz nie ma podstaw do kwestionowania ich własności.

The article continues to analyze present constitutional and civil law consequences of communist decrees 1944–45 for landowners. The author suggests that the land- owners and their heirs should use civil procedure for seeking restitution as they should vindicate movables and real estates. The practice of the agrarian reform in Poland after World War II often violated the law binding at that time, especially when seizing mansions and parks, and the property placed there. The author is convinced there is no important reason not to control constitutionality of the regu- lations today, i.e. not according to ‘constitutional standards’ of the after-war com- munist period, but under the democratic rule of 70 years later. There is, however, no doubt that the acquisition of land by peasants was legal at the time of the reform. Now, their ownership cannot be questioned and it has to be considered legitimate.