Autocreation of Bartholomew Paprocki (ca. 1543-1614) in dedicatory letters in "Gniazdo cnoty" and "Herby rycerstwa polskiego"

Bibliogr. s. 51-53. Recenzowane materiały z konferencji "Słowo i obraz w okresie staropolskim", która odbyła się w dniach 2-4.06.2014 w Krakowie

Bartłomiej Paprocki (ok. 1543-1614) dedykował królowi Stefanowi Batoremu dwa dzieła spośród swojego bogatego dorobku literackiego. Pierwsze z nich nosiło tytuł Gniazdo cnoty. Zostało ono wydane w 1578 roku w Krakowie. Drugim były Herby rycerstwa polskiego wydane w Krakowie w 1584 roku. W listach dedykacyjnych tych utworów odnaleźć można elementy autokreacji autora. Bartłomiej Paprocki jawi się w nich jako wybrany przez Boga twórca. Oba dzieła miały powstać także z natchnienia bożego. Drugim z elementów autokreacji był topos skromności. Autor przyznał się w listach dedykacyjnych do swych twórczych niedoskonałości. Jednak dokładane odczytanie symboli, jakich użył, szczególnie w Herbach rycerstwa polskiego, pozwala przypuszczać, iż był to jedynie element gry z czytelnikiem. Autor użył toposu skromności, aby wpisać się w konwencję obowiązującą w listach dedykacyjnych. Natomiast owe symbole posłużyły do ukazania postawy dumy Bartłomieja Paprockiego ze swego dzieła.

Bartholomew Paprocki (ca. 1543-1614) dedicated to King Stephen Bathory two works from his vast literary output. The first one was called Gniazdo cnoty. It was published in 1578 in Cracow. Another of the works was called Herby rycerstwa polskiego. It was published in 1584 in Cracow. In dedicatory letters in these works we can find elements of autocreation of the author. Bartholomew Paprocki appeared as chosen by God. Both works were created by God’s inspiration. The second element of autocreation was the topos of modesty. The author admitted in dedicatory letters to his imperfections. However, the exact reading of the symbols which he used, especially in Herby rycerstwa polskiego, suggests that it was only part of the game with reader. The author used the topos of modesty to follow the convention which was used in dedicatory letters. These symbols were used to illustrate attitude of pride Bartholomew Paprocki had of his works.