"You need to be within me, not with me…" : the problem of solitude, individualism and community in the works of Adam Mickiewicz

Streszcz. po pol. i ang., bibliogr.

Romantyzm jest tą epoką w rozwoju kultury europejskiej, która bardzo często uznawana jest za moment narodzin formy wielu problemów, idei i koncepcji, która dotrwała do czasów nam współczesnych. Bez wątpienia jednym z najważniejszych mediów i być może najważniejszym nośnikiem idei, była w dobie romantyzmu literatura, która przejmowała rolę wielu innych sposobów wyrazu i obszarów działalności ludzkiej (w tym filozofii). Problem samotności i wspólnotowości był natomiast jednym z najczęściej eksplorowanych przez twórców romantycznych tematów. Poeci i pisarze XIX-wieczni postrzegali te dwa pojęcia jako przeciwieństwa, a napięcie między jednostką a wspólnotą, między samotnością a zaangażowaniem społecznym, obecne było w literaturze romantycznej już u jej źródeł. Problem ten przybierał różne postaci - zgubnego wpływu społeczeństwa na jednostkę, fascynacji postaciami wyjątkowymi, koniecznej (?) samotności geniusza, aż po dojrzałą postać refleksji nad miejscem człowieka - także człowieka wybitnego - w społeczeństwie i wpływem wspólnoty na indywidualność. Szczególnie ciekawą postacią na tym tle okazuje się Adam Mickiewicz, który w całej swojej twórczości wciąż na nowo zmagał się z próbą rozstrzygnięcia swojego - i każdej jednostki - miejsca i stosunku do społeczeństwa, wybrania bardziej właściwej drogi postępowania - rezygnacji ze związków ze wspólnotą ludzką, lub zupełnego zaangażowania na rzecz jej dobra.

Romanticism is an era in European culture that is often seen as a birthplace of the form of numerous concepts and ideas that is present in the modern times. Undoubtedly one of the most important medium, maybe the most important carrier of ideas, was literature that took over many other forms and fields of human activity (including philosophy). The issue of solitude and community was one of the most interesting ones for numerous Romantic writers. Poets and writers of the 19th Century saw those two concepts as contradictions. The subject of tension between and individual and a community, between solitude and social commitment, was present at the roots of Romantic literature. This issue existed in different forms - as the subject of destructive influence of society on an individual, fascination with extraordinary individuals, the necessity (?) of genius’ solitude, ending with a mature reflection on the place of a man (also an outstanding one) in society and society’s influence on individuality. In this context, one particularly interesting writer, is Adam Mickiewicz, who in all his works returned to the problem of his (and every man’s) place and relation to the society, of choosing the most appropriate conduct: declining all the relationships with human community, or complete engagement for the sake of it’s well-being.