Modern food cooperatives in Poland against the background of history determinants

Bibliogr. s. 73-74

Tradycja polskiej spółdzielczości sięga II połowy XIX wieku. Spoglądając na naszą historię - ruch spółdzielczy przetrwał okres zaborów, I oraz II wojny światowej. Jednak mało osób zna polskie tradycje spółdzielcze i cele jakie przyświecały ich rozwój. Niewiele osób kojarzy także nazwiska prekursorów ruchu spółdzielczego w naszym kraju, w tym kojarzy nazwisko Żeromskiego z nazwą czasopisma "Społem", którego był twórcą. Czasopismo to powstało wraz z założeniem Towarzystwa Kooperatystów (1906). Propagowały one spółdzielczość, zwłaszcza spożywców. Jednakże wydarzenia polityczne w naszym kraju po 1945 roku spowodowały przerwanie tradycji spółdzielczości. Dla wielu starszych osób także dzisiaj spółdzielczość kojarzy się negatywnie z czasami PRL-u. Od kilku lat pamięć i doświadczenie w organizowaniu spółdzielni powraca w formie kooperatyw spożywczych oraz innych nieformalnych inicjatyw społecznych. W Polsce stanowią one nowy wyraz ruchu społeczno-gospodarczego, w które najbardziej zaangażowane jest młode pokolenie (20-30 latków). Powstaje pytanie: czy jest to tymczasowy trend, głównie spowodowany światowym kryzysem ekonomicznym, który spowodował sięgnięcie i powrót do starych idei spółdzielczych, jak się okazuje pomocnych i aktualnych w rozwiązywaniu wielu problemów zaistniałych w obecnych czasach? Być może ten trend ma szansę się utrwalić? Artykuł ma na celu przyjrzenie się temu zjawisku.

The tradition of Polish cooperative movement dates back to the second half of the 19th century. Looking at our history - the cooperative movement has survived the Partitioning of Poland, as well as the First and Second World War. However, few people know the Polish cooperative traditions and objectives that lead to their development. Equally few people recognize the names of the cooperative movement precursors in our country and associate Stefan Żeromski's name with the name of the "Społem", magazine which he founded. The magazine was created with the establishment of the Cooperative Society (1906). They popularized food cooperatives the most. However, political events in our country after 1945 caused an interruption in cooperative traditions. For many older people, even today cooperatives are associated negatively with the times of communism. For the last several years, the memory and experience in organizing cooperatives has returning in the form of modern food cooperatives and other informal social initiatives. In Poland, they constitute a new form of socio-economic movement, which involves mostly younger generations. The question is whether this is a temporary trend, mainly due to the global economic crisis, which triggered a return to the old idea of cooperative activity, as it turns out to be helpful and relevant in solving many problems encountered in modern times? Perhaps this trend has a chance to persist? This paper aims to examine this phenomenon.