Simple view
Full metadata view
Authors
Statistics
A persistente vitalidade d’a fala : esboço de enquadramento teórico desde a perspectiva das ciências sociais
geolekt
języki mniejszościowe
standaryzacja
nauki społeczne
geolect
minority languages
standarization
social sciences
geolecto
línguas minoritárias
standarização
ciências sociais
Nieustępliwa witalność "fala". Ogólny szkic teoretyczny z perspektywy nauk społecznych. Niniejszy artykuł stanowi wprowadzenie do alternatywnego, interdyscyplinarnego badania znanej w kręgach iberystycznych kwestii żywotności tzw. a fala – geolektu używanego w dolinie Xálima (w hiszpańskiej prowincji Cáceres) graniczącej z Portugalią. Istniejąca literatura dotycząca problemu opiera się przede wszystkim na materiałach historycznych, które nie mogą w pełni wyjaśnić mechanizmu zachowania a fala w dzisiejszym świecie. Zdaniem autora należy mieć na względzie z jednej strony rolę, jaką a fala odgrywa w społeczności, z drugiej zaś specyficzne właściwości fonetyczne geolektu, które – jak się zakłada – są wystarczająco wyraźne pod względem percepcji, by aktywować mechanizmy budowania odrębnej tożsamości mieszkańców Xálima (hipotetyczne cechy nieprzynależności), chroniąc tamtejszą mowę przed standaryzacją. Autor artykułu nakreśla najbardziej obiecujący kierunek badań problemu oraz przedstawia użyteczne narzędzia teoretyczne związane ze społeczną stroną problemu, wskazując sposób ich stosowania wobec cech nieprzynależności (holistyczna wizja ja i tożsamości zawarta w Identity Process Theory G. Breakwell oraz w ogólnej teorii ja Stetsa i Burke’a).
O presente artigo pretende ser um desenvolvimento de algumas ideias apresentadas na sua forma primitiva na minha tese de licenciatura (Dondelewski 2011)1 e em Dondelewski 2012. Um desenvolvimento que penetrará sobretudo na vasta área das ciências sociais e na sua intersecção com os estudos da linguagem (nomeadamente, a psicolinguística e a sociolinguística), com o intuito de propor uma óptica alternativa de pensamento científico sobre a excepcional vitalidade do falar de Xálima2, um enclave linguístico na Extremadura espanhola.Como já tinha mostrado nos trabalhos citados, as explicações puramente históricas, as quais abundaram na literatura sobre a fala até os anos 90, não me parecem plenamente convincentes, principalmente por se basearem num material linguístico escasso e apto apenas para descrever e para ajudar a compreender a realidade do vale extremenho, que só se verificou no passado, sendo aquela que vivem hoje em dia dos xalimegos e a fala de longe mais complexa. Precisa-se de um olhar mais amplo que seja capaz de avistar a relação que a fala mantém com os falares vizinhos, a importância deste geolecto para os seus falantes, além de explicar a razão e o mecanismo do seu mantimento. A resposta jazerá algures entre a forma de que se reveste a linguagem naquele recanto extremenho e as vicissitudes que tem experimentado pela parte das gentes de lá. Uma investigação cabal e completa sobre a fala precisaria de um fundamento empírico robusto, sobretudo no que toca às relações entre a língua e a sociedade, as atitudes linguísticas. Dado que neste momento praticamente não existem dados desta índole referentes à Xálima, este estudo será um esboço teórico, uma apresentação de hipóteses que surgiram durante leituras de textos dedicados a problemas similares e melhor desenvolvidos. A finalidade principal do texto é traçar os caminhos de investigação mais prometedores, abordando a face social do problema, determinando noções e ferramentas teóricas úteis e, finalmente, determinar outras áreas em que será imprescindível investigar.
cris.lastimport.wos | 2024-04-09T20:06:52Z | |
dc.abstract.other | O presente artigo pretende ser um desenvolvimento de algumas ideias apresentadas na sua forma primitiva na minha tese de licenciatura (Dondelewski 2011)1 e em Dondelewski 2012. Um desenvolvimento que penetrará sobretudo na vasta área das ciências sociais e na sua intersecção com os estudos da linguagem (nomeadamente, a psicolinguística e a sociolinguística), com o intuito de propor uma óptica alternativa de pensamento científico sobre a excepcional vitalidade do falar de Xálima2, um enclave linguístico na Extremadura espanhola.Como já tinha mostrado nos trabalhos citados, as explicações puramente históricas, as quais abundaram na literatura sobre a fala até os anos 90, não me parecem plenamente convincentes, principalmente por se basearem num material linguístico escasso e apto apenas para descrever e para ajudar a compreender a realidade do vale extremenho, que só se verificou no passado, sendo aquela que vivem hoje em dia dos xalimegos e a fala de longe mais complexa. Precisa-se de um olhar mais amplo que seja capaz de avistar a relação que a fala mantém com os falares vizinhos, a importância deste geolecto para os seus falantes, além de explicar a razão e o mecanismo do seu mantimento. A resposta jazerá algures entre a forma de que se reveste a linguagem naquele recanto extremenho e as vicissitudes que tem experimentado pela parte das gentes de lá. Uma investigação cabal e completa sobre a fala precisaria de um fundamento empírico robusto, sobretudo no que toca às relações entre a língua e a sociedade, as atitudes linguísticas. Dado que neste momento praticamente não existem dados desta índole referentes à Xálima, este estudo será um esboço teórico, uma apresentação de hipóteses que surgiram durante leituras de textos dedicados a problemas similares e melhor desenvolvidos. A finalidade principal do texto é traçar os caminhos de investigação mais prometedores, abordando a face social do problema, determinando noções e ferramentas teóricas úteis e, finalmente, determinar outras áreas em que será imprescindível investigar. | pl |
dc.abstract.pl | Nieustępliwa witalność "fala". Ogólny szkic teoretyczny z perspektywy nauk społecznych. Niniejszy artykuł stanowi wprowadzenie do alternatywnego, interdyscyplinarnego badania znanej w kręgach iberystycznych kwestii żywotności tzw. a fala – geolektu używanego w dolinie Xálima (w hiszpańskiej prowincji Cáceres) graniczącej z Portugalią. Istniejąca literatura dotycząca problemu opiera się przede wszystkim na materiałach historycznych, które nie mogą w pełni wyjaśnić mechanizmu zachowania a fala w dzisiejszym świecie. Zdaniem autora należy mieć na względzie z jednej strony rolę, jaką a fala odgrywa w społeczności, z drugiej zaś specyficzne właściwości fonetyczne geolektu, które – jak się zakłada – są wystarczająco wyraźne pod względem percepcji, by aktywować mechanizmy budowania odrębnej tożsamości mieszkańców Xálima (hipotetyczne cechy nieprzynależności), chroniąc tamtejszą mowę przed standaryzacją. Autor artykułu nakreśla najbardziej obiecujący kierunek badań problemu oraz przedstawia użyteczne narzędzia teoretyczne związane ze społeczną stroną problemu, wskazując sposób ich stosowania wobec cech nieprzynależności (holistyczna wizja ja i tożsamości zawarta w Identity Process Theory G. Breakwell oraz w ogólnej teorii ja Stetsa i Burke’a). | pl |
dc.affiliation | Wydział Filologiczny : Instytut Filologii Romańskiej | pl |
dc.contributor.author | Dondelewski, Bartosz - 119833 | pl |
dc.date.accessioned | 2016-12-16T09:26:42Z | |
dc.date.available | 2016-12-16T09:26:42Z | |
dc.date.issued | 2012 | pl |
dc.date.openaccess | 0 | |
dc.description.accesstime | w momencie opublikowania | |
dc.description.number | 2 | pl |
dc.description.physical | 153-164 | pl |
dc.description.publication | 0,9 | pl |
dc.description.version | ostateczna wersja wydawcy | |
dc.description.volume | 12 | pl |
dc.identifier.doi | 10.4467/20843917RC.12.010.0727 | pl |
dc.identifier.eissn | 2084-3917 | pl |
dc.identifier.issn | 1732-8705 | pl |
dc.identifier.project | ROD UJ / P | pl |
dc.identifier.uri | http://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/33881 | |
dc.language | por | pl |
dc.language.container | fre | pl |
dc.rights | Dozwolony użytek utworów chronionych | * |
dc.rights.licence | OTHER | |
dc.rights.uri | http://ruj.uj.edu.pl/4dspace/License/copyright/licencja_copyright.pdf | * |
dc.share.type | otwarte czasopismo | |
dc.subject.en | geolect | pl |
dc.subject.en | minority languages | pl |
dc.subject.en | standarization | pl |
dc.subject.en | social sciences | pl |
dc.subject.other | geolecto | pl |
dc.subject.other | línguas minoritárias | pl |
dc.subject.other | standarização | pl |
dc.subject.other | ciências sociais | pl |
dc.subject.pl | geolekt | pl |
dc.subject.pl | języki mniejszościowe | pl |
dc.subject.pl | standaryzacja | pl |
dc.subject.pl | nauki społeczne | pl |
dc.subtype | Article | pl |
dc.title | A persistente vitalidade d’a fala : esboço de enquadramento teórico desde a perspectiva das ciências sociais | pl |
dc.title.alternative | A persistent vitality of the "fala" : a rough sketch of the theorical frame from the perspective of social sciences | pl |
dc.title.alternative | Nieustępliwa witalność "fala" : ogólny szkic teoretyczny z perspektywy nauk społecznych | pl |
dc.title.journal | Romanica Cracoviensia | pl |
dc.type | JournalArticle | pl |
dspace.entity.type | Publication |
* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.
Views
0
Views per month
Open Access