Social and material status of Lusatian Sorbs as recorded in Upper Sorbian paremiology

W górnołużyckich zbiorach paremiologicznych zachowało się wiele przysłów dających obraz stosunków społecznych panujących na Łużycach w wieku XIX i wcześniej. W zebranym materiale dają się wyróżnić dwie grupy przysłów. W pierwszej znajdują się paremie obrazujące status Łużyczan jako mniejszości etnicznej, w drugiej – ich sytuację jako przedstawicieli określonej warstwy społecznej. Zgromadzone przysłowia pokazują Łużyczan jako mniejszość etniczną, która musiała się opierać żywiołowi niemieckiemu; walczyć o zachowanie własnego języka i zwyczajów. Z drugiej strony jest to mniejszość, która należy do niższych warstw społecznych i boleśnie odczuwa nierówności klasowe. Jest to jednak grupa społeczna świadoma swojej sytuacji i domagająca się praw.

The proverbs that have been preserved in Upper Sorbian paremiological collections illustrate the social relations in Lusatia in the 19th century and earlier. The research material can be divided into two classes. The first group includes proverbs that picture the Lusatian Sorbs as an ethnic minority. The other class of proverbs describes the situation of Lusatian Sorbs who represent a specific social group. The collected research material presents Lusatian Sorbs as an ethnic minority that had to resist the Germans and fight for the preservation of their own language and traditions. Lusatian Sorbs are a lower class minority group that suffers from social inequalities. They are, however, aware of their situation and claim their rights.