Ślady szminek są jednymi ze śladów, które mogą być znalezione na miejscu zdarzenia. Szminki mogą być łatwo przenoszone i podobnie jak inne rodzaje śladów umożliwiają połączenie osoby podejrzanej z miejscem zdarzenia. Należy podkreślić, że identyfikacja lub też porównanie próbek szminek nie stanowi jednoznacznego dowodu w sprawie, ale informacje uzyskane na podstawie takich badań mogą być użyteczne w dochodzeniu i stanowić dowód potwierdzający. Głównym celem niniejszej pracy było opracowanie metodologii analizy śladów czerwonych szminek. Badania zostały podzielone na kilka etapów. W pierwszy kroku opracowano metody umożliwiające analizę czerwonych szminek. Wykorzystano trzy różne techniki: spektroskopię osłabionego całkowitego wewnętrznego odbicia w podczerwieni z transformatą Fouriera (ATR-FTIR), chromatografię gazową sprzężoną ze spektrometrią mas (GC-MS) i elektroforezę kapilarną (CE). Każda z metod została odpowiednio zoptymalizowana, zwalidowana zgodnie z wymaganiami stawianymi metodom jakościowych w chemii analitycznej, a następnie zastosowana do porównania wszystkich zebranych czerwonych szminek (43). W celu ułatwienia dyskryminacji i uzyskania bardziej szczegółowych analiz użyto metod chemometrycznych (analizy głównych składowych, analizy skupień i skalowania wielowymiarowego). Otrzymane wyniki charakteryzowały się wysoką wartością współczynnika dyskryminacji (odpowiednio dla metod: ATR-FTIR, GC-MS i CE: 0,993, 0,998 i 0,997). Ze względu na fakt, że szminki znajdywane są na miejscu zdarzenia w postaci śladów naniesionych na różnorodnych powierzchniach, sprawdzono możliwość identyfikacji takiej szminki z wykorzystaniem opracowanych metod. Identyfikacji dokonywano na podstawie porównania szminki w postaci śladu ze szminką pochodzącą ze znanego źródła. Otrzymane wyniki potwierdziły możliwość identyfikacji szminki nawet jeśli była ona naniesiona na powierzchnie interferujące. W kolejnym etapie zbadano ślady naniesione na różne podłoża (papier, koszulę, szybę), przechowywane w różnych warunkach (laboratoryjnych, nasłonecznionych, bez dostępu światła) i powstałe w wyniku działania innych czynników (zmienności osobniczej, palenia papierosów, spożywania napojów). Otrzymane wyniki wskazały, że w niektórych przypadkach dochodziło do zmiany składu chemicznego szminek. Zauważono również, że promienie świetlne przyśpieszają te zmiany. W ostatnim etapie badań przeprowadzono test wewnątrzlaboratoryjny w celu potwierdzenia zaproponowanego protokołu do analizy śladów czerwonych szminek. Ostatecznie stwierdzono, że opracowana metodologia ma potencjał do zastosowania w przypadku analiz porównawczych śladów czerwonych szminek prowadzonych na potrzeby wymiaru sprawiedliwości.

Lipsticks traces are one of the evidences which can be found at a crime scene. They can be easily transferred and similarly to other forms of traces they can provide a link between a suspect and a victim. It should be mentioned that identification or differentiation between lipstick samples does not constitute unambiguous proof of a crime. However, the obtained information can be useful as an investigative aid or as corroborative evidence. The main aim of this research was to develop a methodology for the analysis of the red lipsticks traces. The performed research was divided into several parts. In the first step, the methods enabling analysis of red lipsticks were developed. In this case, three different techniques were used: attenuated total reflection spectroscopy - Fourier transform infrared spectroscopy (ATR-FTIR), gas chromatography coupled to mass spectrometry (GC-MS) and capillary electrophoresis (CE). Each of the developed methods was appropriately optimized, evaluated according to the requirements of analytical chemistry, and then applied to compare all collected red lipsticks (43). In order to facilitate discrimination and provide more extensive analyses of the obtained data, the chemometric methods were used (principal component analysis, cluster analysis, multidimensional scaling). The obtained values of discriminating power were high (0.993, 0.998, and 0.997, for the method using ATR-FTIR, GC-MS, and CE, respectively). Due to the fact, that lipsticks are found at a crime scene as a mark living on various surfaces, the possibility of the application of developed methods for comparison of a sample transferred from different surfaces with samples obtained from the known source was also investigated. The obtained results confirmed that it is possible to identify lipstick samples applied on different surfaces including even these making interferences. The next part of this research was the investigation of traces of different lipsticks left on various surfaces (paper, shirt, windowpane) and taking into account various common environmental storages (laboratory, sunlight and without access to light) as well as other factors (human variation, cigarette smoking, beverages consuming). The obtained results indicated that the chemical compositions of some lipsticks traces were changed due to exposure of traces to various factors. It was also noticed that sunlight accelerated these changes. Finally, the interlaboratory test was performed in order to confirm the proposed protocol to the analysis of red lipsticks traces. Ultimately, it can be concluded that the developed methodology has the potential to the application in a comparative analysis of red lipstick traces for forensic purposes.