"This Teutonic tribe" and Andrzej Bobkowski : or Protestant roots of the writer

Pokłosie konferencji: Andrzej Bobkowski wielokrotnie, z dn. 28-29 października 2013 r., Kraków

Artykuł rozważa problem znaczenia społecznego umiejscowienia rodziny Andrzeja Bobkowskiego. Ojciec pisarza i jego najbliżsi krewni byli ewangelikami i stanowili ważny element krakowskiej wspólnoty. Matka była katoliczką. Bobkowski był zatem wystawiony na zróżnicowanie wyznaniowe wewnątrz swej najbliższej rodziny, a także wewnątrz rodu Bobkowskich. Do tego należy jeszcze dodać różnice narodowościowe: bardzo polskich Bobkowskich krakowskich i niemieckich bielskich Urbantke'ów (rodu babki ze strony ojca). Uniwersum dyskursu, w którym pisarz funkcjonował od dzieciństwa było otwarte, a w każdym razie nie mogło się domknąć. Jego zróżnicowana wyznaniowo i narodowo rodzina stanowiła niewygodną, otwartą matrycę kulturową. Dom nie był dla niego zacisznym gniazdkiem, gdzie można by hodować domknięte identyfikacje, lecz wystawionym na przeciągi punktem we wszechświecie, co stanowiło grunt dla jego chronicznej potrzeby wolności i heroicznego indywidualizmu, kosmo-polactwa i innych aporii, które on w sobie ucieleśniał. Stąd też, być może, jego predylekcja do otwartych form pisarskich: dziennika i listów, nie wymagających tworzenia ustalonej struktury. W każdym razie diarystyka i epistolografia stanowiły te gatunki, w których się najlepiej wyrażał jego talent literacki.

The paper considers the problem of the importance of the social placement of the Andrzej Bobkowski's family. The father of the writer and his closest relatives were Protestants and constituted an important element of the Krakow community. The mother was a Catholic. Bobkowski was thus exposed to religious diversity within his immediate family, as well as inside the broader Bobkowski clan. To this must be added different nationalities: a Polish Bobkowskis of Krakow and and German Urbantkes of Bielsko (paternal grandmother). Universe of discourse in which the writer functioned since childhood was open, or in any case could not be closed. His religiously and nationally diverse family was a rather uncomfortable, open cultural matrix. Home was not for him a peaceful nest, where he could cultivate closed identifications, but a rather a point in the universe exposed to drafts, which was the ground for his chronic need for freedom and heroic individualism, cosmopolitical Polishenss and other aporia that he himself embodied. Hence, perhaps, his predilection for open forms of writing: diary and letters, which do not require the creation of a fixed structure. Anyway diaristics and epistolography were the literary geanres, in which his literary talent was expressed best way.