An ill person - an unknown being?

Truizmem jest twierdzenie, że medycyna stając wobec choroby, traci z pola widzenia człowieka. Przyczyny tego zjawiska nie wydają się wszakże banalnymi. Tkwią one w samym rozumieniu medycyny, w jej szczytnym skądinąd dążeniu do naukowości. Rozwijając się jako naukowa musi ona jednakże respektować warunki naukowości właściwe naukom przyrodniczym. Te zaś nakierowane są na ujmowanie prawidłowości i regularności w przebiegu badanych procesów, czy też ukształtowaniu struktur i funkcji oraz na przedstawianie efektów tych zabiegów poznawczych w postaci praw i modeli. Stąd właściwym przedmiotem zainteresowania medycyny staje się choroba z jej mechanizmami, ujęta w postaci modelowej, jako jednostka chorobowa, nie zaś dotknięty chorobą człowiek. Współczesne kontrowersje wokół rozumienia pojęcia choroby pokazują to aż nadto dobitnie. Lekarz staje oko w oko z chorym człowiekiem. Patrzy nań wszakże przez swoiste „okulary" wiedzy medycznej. Dostrzec więc może to tylko, co pojawić się może w wyznaczonym przez nie polu widzenia, czyli to, co regularne i powtarzalne, co podlega danym modelom i schematom, nie zaś to, co indywidualne. Widać to aż nadto wyraźnie w języku, jakim lekarz rozmawia ze swoim pacjentem. Ponowne „odkrycie człowieka" przez medycynę dokonać się może na drodze wyzwolenia się jej ze zbyt ciasnego gorsetu naukowości, w który została wtłoczona. Unikalność medycyny, która jest wiedzą i praktyką zarazem wymaga znalezienia swoistego iunctim pomiędzy nimi, nie zaś przykrawania praktyki do teoretycznych wzorów. To dopiero pozwolić może na rzeczywiste spotkanie lekarza z chorym człowiekiem, a nie tylko medycyny z jego chorobą.

lt is a truism that medicine. facing a disease, looses sight of man. However, causes of this phenomenon do not appear banal. They arise from the very understanding of medicine. its otherwise commendable aspiration for scientific character. However. developing as a science it has to take into account scientific conditions typical of natural sciences. The latter aim at defining normalities and regularities in the course of processes under study or at forming structures and functions as well as at describing effects of these cognitive procedures as laws and models. Therefore, the proper subject of interest of medicine is a disease with its mechanisms defined as a disease entity and not a suffering person. Modern controversy over understanding a disease is a perfect illustration of the problem. A physician comes face to face with an ill person. However, he sees him/her through specific „glasses" of medical knowledge. Thus, he may notice only what appears in their field of vision , i.e. what is regular and repeatable, what is defined as models and schemas, and not what is individual. The way in which physician talks with a patient is an illustration of this phenomenon. „Rediscovery of man" by medicine may be achieved only when medicine liberates itself from a stiff armour of scientific nature. The uniqueness of medicine, which combines knowledge and practice, requires that a specific iunctim should be found between them, and not that practice should be tailored to theoretical systems. This approach only may enable a physician to face an ill person, and not solely medicine to face a disease.