From April 2nd to April 5th, 2024, works related to the implementation of the new version of the Jagiellonian University Repository system will be carried out. It will not be possible to enter new information into the repository during this time. We apologize for any inconvenience.
W 1939 roku Polska została zaatakowana dwukrotnie, 1 września przez
nazistowskie Niemcy i 17 września przez komunistyczny Związek Radziecki. Wobec tych dwóch wydarzeń Włochy przyjęły stanowisko wynikające z przynależności do Paktu Stalowego, utrzymując z jednej strony ścisły sojusz z nazistowskimi Niemcami, a z drugiej strony usiłując uniknąć bezpośredniego udziału w nieuchronnej wojnie i próbując przekonać Polskę do przyjęcia niemieckich żądań. Prowadząc tę politykę w stosunku do rządu polskiego, Mussolini i minister spraw zagranicznych Ciano nie poinformowali Warszawy o groźbie podpisania umowy nazistowsko-sowieckiej, podpisanej następnie przez Ribbentropa i Mołotowa, o czym dowiedzieli się już 11 sierpnia 1939 roku, ani, już po jej podpisaniu, o jej
zawartości, o czym z kolei Rzym został poinformowany przez swoich dyplomatów w Berlinie i w Moskwie znacznie przed 17 września 1939 r. Chociaż pakt Ribbentrop-Mołotow został natychmiast odebrany we włoskich środowiskach politycznych i dyplomatycznych jako faktyczny rozbiór Polski, od Niemiec nie zażądano żadnych wyjaśnień, ani też nie podjęto żadnych działań, ograniczając się do głosów oburzenia i obaw o losy Polski.Kiedy doszło do realizacji postanowień paktu niemiecko-sowieckiego i do samej napaści sowieckiej na Polskę, o czym uprzedzona była przecież włoska dyplomacja, Mussolini i przede wszystkim Ciano, stwierdzili natychmiast, że brak Polski na mapie Europy pociąga za sobą dotkliwe
następstwa. Polska rozumiana była przez nich jako kraj będący przedmurzem chrześcijaństwa i barierą dla sowieckiej i bolszewickiej ekspansji w sercu Europy Środkowej oraz w kierunku Europy bałkańskiej, uważanej za fundamentalną z punktu widzenia interesów faszystowskich Włoch. Z tego powodu Mussolini manifestował duże zrozumienie dla losu Polski, a nawet zgłaszał potrzebę stworzenia polskiego państwa buforowego. W tym czasie, w następstwie nowej umowy pomiędzy nazistowskimi Niemcami a sowiecką Rosją z 28 września 1939 roku, a stanowiącej
rozwinięcie paktu z 23 sierpnia, został ostatecznie przypieczętowany nowy rozbiór Polski, a utrzymanie szczątkowego państwa polskiego sugerowane przez Mussoliniego i rozważane przez Hitlera (przy bezwzględnym sprzeciwie Stalina) zostało definitywnie zarzucone przez Niemcy. Napaść sowiecka na Polskę i przyłączenie jej wschodnich obszarów do Związku Radzieckiego wywołało powszechne oburzenie we Włoszech, zwłaszcza w środowiskach faszystowskich i katolickich. W prasie pojawiły się liczne artykuły prasowe wyrażające sympatię dla Polski. Wszystko to wywołało tylko czasowe i ograniczone pogorszenie stosunków z Niemcami, nie wnosząc w zasadzie ważniejszych zmian do polityki zagranicznej faszystowskiego rządu
affiliation:
Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych : Instytut Europeistyki