Experiments with the split screen

Przyglądając się fenomenowi podzielonego ekranu (split screen), autor najpierw opisuje historię jego analogowej wersji w kinie niemym, kiedy narzędzie to było czasami stosowane w scenach rozmów telefonicznych bądź snów albo w celu rozszerzenia czasoprzestrzeni o wewnętrzne sceny/ekrany. Następnie Syska skupia się na kinie postklasycznym i przedstawia analizę różnych form podzielonego ekranu w "Grand Prix" (1966) Johna Frankenheimera, "Sprawie Thomasa Crowna" (1968) Normana Jewisona czy w "Dusicielu z Bostonu" (1968) Richarda Fleischera. Ten specjalny rodzaj podzielenia ekranu można pojmować jako konsekwencję pojawienia się dynamicznej narracji, jako efekt wpływu technologii telewizyjnych oraz eksperymentów z obszaru media-artu. W trzeciej części eseju autor zastanawia się nad współczesnymi, cyfrowymi wersjami split screenu, rozpoczynając od "Ksiąg Prospera" (1991) Petera Greenawaya, a kończąc na "127 godzinach" (2011) Danny’ego Boyle’a i "Przypadkach Tracey" (2007) Bruce’a McDonalda. Głównym celem artykułu jest analiza podzielonego ekranu, który wydaje się odpowiedzią na ewolucję nowoczesnych sposobów komunikacji, a ponadto wiąże się ze zjawiskiem multiplikacji w procesie przekazywania informacji oraz z regresem spójnego i kompletnego w warstwie fabularnej i zasoprzestrzennej systemu komunikacji z odbiorcą. Split screen może być postrzegany jako naturalna forma opisu doświadczeń wizualnych w naszych czasach - jako ekwiwalent podzielonej kompozycji w okienkach aplikacji komputerowych, wiadomościach TV czy na bilbordach oraz multiplikacji we współczesnym systemie komunikacyjnym.

The article examines the phenomenon of split screen. Firstly Syska describes the history of analogue split screen in silent cinema when this tool was sometimes used in scenes with phone conversations, dreams and intra-diegetic film screenings. Later, the author focuses on the post-classical cinema and presents the analysis of the various forms of split screen in "Grand Prix", "The Thomas Crown Affair" or "The Boston Strangler". This special kind of screen division is observed as a consequence of dynamic narration, influence of TV-style, and experiments in media art. The third part of the essay is concentrated on contemporary, digital split screen - beginning with "Prospero’s Books" and concluding with "127 Hours" and "The Tracey Fragments". The main purpose of the article is to analyze the split screen as a response to evolution of modern ways of communication, the phenomenon of multiplication in process of information delivery and the regress of single, integrated subject in narrative methods. Split screen can be perceived as the natural form of the description of visual experiences in our time - as an equivalent of the divided composition in computer window applications, TV news, billboard system and multiplicity in contemporary communication system.